ميزان بروز

تخمين زده مي شود در سال 1986، 23000 مورد جديد و 14000 مورد مرگ و مير ناشي از آن در امريكا وجود داشته است سپس كاهش يافته طوري كه در سفيد پوستان آمريكايي و در سنين بالاتر شديدتر بوده است.

كارسينوم معده به طور شايعتر در سن 50 تا 70 سالگي ديده مي شود. شيوع در مردان دو برابر زنان است .همچنين ريسك ابتلا در افرادي كه شرايط اقتصادي-اجتماعي پاييني دارند بيشتر است

پاتولوژي

كارسينوم معده از نوع ادنوكارسينوم بوده و از لحاظ پاتولوژيك معمولا خود را به يكي از 4 شكل زير خود را نشان مي دهد:

1-در شايعترين حالت ممكنه بصورت توده هاي حجيم همراه با اولسراسيون عميق در وسط ضايعه مي باشد كه بداخل لومن برامده شده به ديواره معده تهاجم يافته است.

2-تومور ممكنه انفيلتراسيون يافته وقسمتي از لومن را تنگ نمايد.با شيوع كمتر ،انفيلتراسيون در سرتاسر معده گسترش يافته

و به لينيت پلاستيك (معده بي حركت و غير قابل اتساع)

3-كانسر ممكنه به شكل كارسينوماي پوليپوئيد يا اگزوفيتيك بوده و تشخيص ان از يك پوليپ در راديوگرافي مشكل باشد.

4-بطور نادرتر ممكنه به شكل يك تومور سطحي وگسترده باشدبطوريكه فقط سطح مخاطي را گرفتار نموده و يك نماي گرانولر

ايجاد كند.

محل تومور در 75 درصد از بيماران مبتلا به كارسينوم معده ،ثلث ديستال ان مي باشددر ناژلنفاتيك اين تومورها ،به سمت گره هاي لنفاوي زير پيلور ،ناف كبد،و امتداد هر دو انحناي بزرگ و كوچك معده مي باشد.كارسينوم معده علاوه بر تهاجم به غدد لنفاوي ،به ساختمانهاي مجاور ، يعني به انتهاي تحتاني مري توسط انتشار زير مخاطي ،پانكراس،كولون عرضي،پريتوئن،وبندرت دئودنوم نيز گسترش مي يابد.انتشار خوني تومور ،منجر به متاستازهاي ريوي،جنبي،كبدي،مغزي،و استخواني مي گردد.

تظاهرات بالینی

در موارد زیادی کارسینوم معده در مراحل اولیه بدون علامت می باشد.انورکسی و کاهش وزن علائم غیر اختصاصی می باشدو ارتباط چندانی با اندازه تومور ندارد .علائم بعدی ممکنه شامل زودرس خصوصا در موارد نفخ,دیسفاژی,احساس ناراحتی در ناحیه اپی گاستر یا درد شدیدتر وطاقت فرسای ناحیه اپی گاستر می باشد.استفراغ بطور شایع یک علامت دیررس بوده و می تواند ناشی از انسداد پیلور باشد.اما در صورت انسداد نوا­حی دیگر دیده می شود .استفراغ بدون انسداد و ممکنه ثانویه به اختلالات حرکتی ناشی از یک توده ثابت و بی حرکت در دیواره معده باشد.در یک چهارم بیماران درد مشابه درد اولسر وجود دارد خصوصا زمانی که تومور اولسره شده باشد

در اکثر بیماران درد بعد از غذاخوردن ایجاد شده و با مصرف انتی اسید تسکین نمی یابد .درد طاقت فرسا بیانگر پنتراسیون تومور بداخل پانکراس باشد.دیسفاژی در تومورهای ناحیه پروگزیمال معده مشاهده خصوصا که تومور به اطراف محل اتصال معده به مری تهاجم یافته باشدکه در تومورهای ناحیه فوندوس شایع است . ضعف و خستگی شایع است اما خونریزی شدید وهماتمز عادی می باشد.انژیم صدری,نارسایی احتقانی قلب ,ایسکمی مغزی بعلت انمی دیده می شود .زمانی که تومور متاستاز می دهد علائم بستگی به عضو گرفتار دارد و بیمار دچار زردی ,اسهال ,درداستخوانی,سرفه,تب,سکسکه,مشکلات سیستم عصبی مرکزی و نفخ ناشی از اسیت می شود.

معاینه فیزیکی در مراحل اول کارسینوم معده بدون یافته بالینی است.در مراحل بعد کاهش وزن و انمی نمودار می شود.بعد از متاستاز امکان هپاتومگالی ,اسیت وجود داشته باشد.یک توده قابل لمس در ناحیه اپی گاستر در کمتر از نیمی از بیماران وجود دارد که بیانگر گرفتاری وسیع ناشی از تومور می باشد

پیش از کشف بدخیمی در معده ممکنه چند نشانه خارج معده ای دیده شود شامل سندرم تروسو ,برامدگی زگیلی شکل ,نورومیوپاتی,گرفتاری عمقی سیستم عصبی مرکزی همراه با شروع ناگهانی تیرگی شعور ,اختلال حافظه ,خصومت یا اتاکسی است.در بین نیمی از بیماران تست خون مخفی در مدفوع مثبت می باشد در بیشتر بیماران اسید معده وجود داشته ولی میزان ان کاهش یافته است .اختلالات فونکسیون کبد حاکی از وجود متاستاز های کبدی است

تشخيص:

تشخيص راديوگرافيك:در بيشتر موارد كانسرهاي معدي در مطالعه راديوگرافيك موردظن قرار مي گيرند.با بهره گيري از مطالعات كنتراست باريم ،ضايعات كوچك را شناسايي مي كنند.

در حاليكه مخاط معده توسط يك لايه نازك از باريم پوشيده شده عكسهاي متعددي از زواياي متعدد مي گيرند.اين تكنيك با استفاده از باريم غليظ،co2،تجويز سايمتيكونبراي پخش گاز و گلوكاگون براي القاء گاستروپارز(فلجي معده)تكميل مي شود.

اولسر معده غالبا در تشخيص مشكل افرين است،اما راديولوژي حدود 80 درصد موارد قادر به تمايز ان از كانسر مي باشد.

علائم ويژه از راديوگرافي كه نشانه اي از يك ضايعه بدخيم است:وجود يك اولسر در ميان يك توده ،چينهاي نامنظم در نزديكي دهانه اولسرخاتمه يافته اند ،نامنظم بودن كف اولسر.

هرگونه شك در شناسايي ماهيت اولسر از اندوسكوپي همراه با بيوپسي و سيتولوژي استفاده مي شود.

سفتي ،از دست رفتن اتساع پذيري ،تصوير راديو گرافيك ثابت،امواج ثابت پريستالتيكنامنظم از مشخصات يك ضايعه بدخيم

هستند.

اندوسكوپي همراه با بيوپسي و سيتولوژي

در صورت انجام اين كار توام با هم ضريب تشخيصي ان حدود 90-95 درصد خواهد بود. اندوسكوپي فيبروپتيك به تنهايي بازذه بيشتري نسبت به راديولوژي دارا است.تكنيكهاي نمونه برداري مستقيم از بافت،(مثل بيوپسي يا سيتولوژي با برس ،در هر ناحیه مشكوك،چه برامده يال فرورفته و چه اولسره ،بايد مورد استفاده قرار بگيرد.

تكنيكهاي ديگر تشخيصي :

اندازه گيري حداكثر ترشح اسيد بوسيله تح­ريك با گاسترين،افزايش سطح انتي ژن كارسينو-امبريونيك ،كشف انتي ژن جنيني سولفوگليكوپروتئين در شيره معده افراد ،همگي نشاندهنده كانسر معده مي باشد.

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان‌ علايم‌ سرطان‌ معده‌ را داشته‌ باشيد.
اگر پس‌ از جراحي‌، سوء هاضمه‌ ايجاد شود و در عرض‌ چند روز به‌ دارو پاسخ‌ ندهد.
اگر دچار علايم‌ جديد و غير قابل‌ توجيه‌ شده‌ايد. داروهاي‌ مورد استفاده‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبي‌ داشته‌ باشند.

درمان:

در حال حاضر جراحي تنها راعلاج رضايتبخش كانسر معده است.كثرت متاستاز به گره هاي لنفي اطراف ،در انتخاب روش جرا­حی و ميزان نتيجه گيري از كوشش هاي درماني ،نقش اصلي را بازي مي كند.وقتي كه تومور در قسمت ديستال معده واقع شده باشد ،امنتوم و همينطور گره هاي لنفي ناحیه ناف كبد

و سر پانكراس برداشته شده و يك گاستروكتومي ساب توتال انجام مي گيرد.برداشتن پانكراس وطحال معملا ضرورت دارد. همچنين كمتر از گاستروكتومي توتال پاليتيو (تسكيني) استفاده مي شود.


برداشتن معده

گاستركتومي

به معني برداشتن تمام يا قسمتي از معده به طريقه جراحی مي باشد.

شامل انواعي مي باشد:

گاستروكتومي پارشيال:

1-گاسترودئودنوستومي:برداشتن قسمت تحتاني ناحیه انتر معده همراه با برداشتن قسمت كوچكي از دوازدهه وپيلور.قسمت باقي مانده معده به دوازدهه(بيلروت 1) يا به ژژونوم(بيلروت 2) وصل مي شود.

2-گاستروژژونوستومي: برداشتن قسمت تحتاني ناحیه انتر معده همراه

با برداشتن دوازدهه وپيلور. قسمت باقي مانده معده به ژژونوم(بيلروت 2) وصل مي شود

گاستركتومي ساب توتال همراه با انستوموز بيلروت 1يا2:برداشتن يك سوم تحتاني معده متصل كردن قسمت باقي مانده به دوازدهه ياژژونوم.

گاستركتومي كامل:

برداشت كامل معده وپيوند زدن مري به ژژونوم است.(ازوفاگوژژونوستومي) اين عمل ممكنه براي درمان سرطان پيشرفته معده يا سندرم زولينگر-اليسون كه با اقدامات محافظت كننده كنترل نمي شود به كار مي رود.ولي به علت مشكل در ­حفظ وضعيت تغذيه اي مناسب پس از عمل اين روش كمتر به كار مي رود .

گاستروكتومي پارشيال بسيار متداول است كه در ان ديستال معده به علاوه انتروم معده كه شامل سلولهاي ترشح­ كننده و بخشي از بدنه معده كه داراي مقدار زيادي توده سلولي پاريتال است برداشته مي شود.

گاستروكتومي پارشيال اغلب همراه واگوتومي به منظور كاهش بيشتر تحريك ترشحات معده انجام مي شود.در پي اين عمل كاهش خروجي

ترشحات معده صورت مي گيرد.

تشخيص پرستاري بعد از عمل جرا­حی:

1-الگوي تنفسي غير مؤثر

2-اختلال در تغذيه

3-اسهال

4-عوارض ا­حتمالي:شوك هيپوولميك-پريتونيت-سندروم حلقه اوران-سندرم دامپينگ زودرس-سندرم دامپينيگ تاخيري

الگوي تنفسي غير مؤثر:

در ارتباط با

1-افزايش تعداد و كاهش عمق تنفس به همراه ترس و اضطراب

2-كاهش تعداد و عمق تنفس به همراه اثار دپرسان بيهوشي وبعضي داروها

3-كاهش انبساط ريه به همراه ضعف-خستگي-نفخ شكم-بي ميلي به تنفس عميق بعلت برش در ناحيه شكم

به همين منظور به بيمار اموزش داده مي شود كه : درهنگام سرفه

و تنفس عميق به منظور تخفيف فشار بر روي عضلات شكمي و برش جراحی زانوهايش را خم كند. در هنگام سرفه و تنفس عميق محل

برش را با دست نگه دارد.با تهويه كمكي يا مانيتورينگ تنفسي مي توان مداخله پرستاري كرد.

اختلال در تغذيه :

در ارتباط با

1-كاهش مصرف دهاني به همراه رژيم تعديل شده-درد-ضعف-خستگي-تهوع-احساس سيري-اسهال

2-كاهش جذب مواد به همراه هضم ناقص ناشي از كاهش ترشح­ اسيد معده-ورود سريع غذا به درون روده كوچك-كاهش تحرريك و ترشح شيره پانكراس وصفرا-كاهش جذب اهن –از دست رفتن مواااد غذايي به هممراه اسهال –افزايش احتياجات تغذيه به همراه افزايش ميزان متابوليسم در طي التيام.

اقدامات پرستاري:

به بيمار تو صيه مي شود مصرف وعده هاي غذايي مكرر وكوچك

كامل جويدن غذا -تجويز داروهاي ويتامينها و مواد معدني ،انزيمهاي پانكراس

اسهال : در ارتباط با

عبور سريع غذاها

اقدامات پرستاري :علايم ونشانه هاي اسهال را گزارش كرده –

رژيم غذايي را تدريجا افزايش داده – توصيه به مصرف وعده هاي كوچك –مصرف مايعات بين فواصل غذايي به جاي مصرف مايعات همراه غذاها –تجويز داروهاي ضداسهال

شوك هيپوولميك :در ارتباط با كاهش حجم خخخون –از دست رفتن مقدار زيادي خون –جايگزيني ناكافي مايع

اقدامات :براي جلوگيري از اين عارضه مي توان اعمالي را براي جلوگيري ازفشار روي عروق خوني تازه شده انجام داد.در صورت

لزوم بايد مددجو را براي عمل اماده كرد.

پريتونيت :در ارتباط با عفونت زخم –نشت محتويات دستگاه گوارشي

فوقاني به داخل حفره صفاقي

اقدامات:1-گزارش موارد زير

وجود صفرا داخل درن زخم-علايم التهاب صفاق

2-براي جلوگيري مي توان:

اعمالي براي پيشگيري ودرمان عفونت زخم-

به منظور باز بودن درن زخم اعمالي مثل نگه داشتن لوله ها بدون پيچ خوردگي ،خالي كردن به موقع وسيله جمع اوري ،انجام ساكشن-براي جلوگيري از خروج سهوي دررن زخم اعمالي مثل احتياط هنگام تعويض پانسمانهاي اطراف درن،فراهم كردن لوله اضافي به منظور قادر ساختن مددجو به �­ركت،اموختن به مددجو براي نكشيدن درن ولوله درناژ-

انجام اعمالي براي جلوگيري از فشار روي روي خطوط بخيه ونشت از محل بخيه مثل تغيير ندادن حالت لوله نازوگاستريك ،اعمالي براي پيشگيري از تهوع و استفراغ ،براي جلوگيري از نفخ بخش باقيمانده معده انجام اعمالي مثل شستن لوله نازوگاستريك فقط در هنگام دستور-انجام اعمالي براي كاهش تجمع مايع وگاز در دستگاه گوارش –در زمان اجازه تغذيه دهاني افزايش ارام غذاها

3-در هنگام بروز نشانه هاي التهاب صفاق:

منع تغذيه دهاني طبق دستور

به منظور جمع اوري محتويات گوارشي در لگن قرار دادن مددجو در وضعيت نيمه نشسته يا در حالت استراحت

اماده كردن مددجو براي تست هاي تشخيصي

گذاشتن لوله نازو گاستريك وانجام ساكشن

دادن انتي بيوتيك ها

سندرم ­حلقه اوران

اقدامات:بررسي علايم و نشانه هاي اين سندرم(مثل تهوع ودرد بعد از خوردن غذا يا استفراغ ،پرشدگي اپي گاستريك)

محدود كردن تغذيه دهاني

اماده كردن مددجو براي تست هاي تشخيصي

گذاشتن لوله نازوگاستريك و ادامه ساكشن

تجويز انتي بيوتيكها طبق دستور

سندرم دامپينگ زودرس

براي جلوگيري مي توان اقدامات زير را انجام داد:

اموزش براي اجتناب از خوردن قندهاي ساده

تشويق به خوردن غذاهاي پرچربي و پروتئين متوسط

اموختن روشهاي به تاخير انداختن تخليه معده (وعده هاي غذاهاي كوچك و خشك-ارام خوردن غذاها –درازكشيدن پس از غذا خوردن)

در صورت بروز نشانه ها :

دادن كربوهيدراتهاي سريع الاثر (ابنباتهاي سفت،قرصهاي گلوكز،

نوشيدني حاوي شكر)

مشورت براي تغيير رژيم غذايي با پزشك (غذاهاي كم حجم- دادن پكتين –محدوديت دادن كربوهيدراتهاي ساده)

انتي كولينرژيك مثل پروپانتلين

اكترئوتيد

آموزش هنگام ترخيص

اموزش در ارتباط با روش هاي حفظ تغذيه اي:

خوردن وعده هاي غذايي مختصر با برنامه ريزي منظم

آرام غذا خوردن وكاملا جويدن

تجويز مكمل هاي ويتاميني ومعدني طبق دستور

تجويز انزيم هاي پانكراسي و يا نمك هاي صفراوي طبق دستور

تزريقات منظم ويتامين ب 12 و پيگيري ازمايشهاي خوني

اموزش در مورد بروز اسهال –انواع آن –داروهاي ضد ان

اموزش به مددجو تا گوش به زنگ باشد در مورد علائمي مثل:

سندرم دامپينگ زودرس (گرفتگي عضلات شكم –ضعف-برافروختگي چهره-تپش قلب –سرگيجه)

سندرم دامپينگ تاخيري(اضطراب- تپش قلب –سرگيجه-ضعف-عرق ريزي)