چگونه و به چه روش‌هایی سنگ شکنی انجام می‌گردد؟(ESWL)
چگونه و به چه روش‌هایی سنگ شکنی انجام می‌گردد؟
دو نوع سنگ شکنی خارج بدنی و سنگ شکنی آندوسکوپیک وجود دارد.
ESWL یا سنگ شکنی خارج بدنی بدون نیاز به بیهوشی و از طریق امواج ضربه ای که به وسیله اولتراسوند و یا امواج الکترومغناطیسی ایجاد می‌گردد. این امواج از طریق پوست به بدن وارد می‌گردد و با تمرکز این امواج به روی سنگ منجر به شکستن سنگ می‌گردد.
آیا هر سنگی را با این روش می‌توان شکست؟
خیر سنگ‌های کلیه که سایز کمتر از 3 سانتی‌متر داشته باشند و جنس آن سخت نباشد سنگ مناسب سنگ شکنی با این روش می‌باشد و بهترین سایز 1 CM است. هرچه سایز سنگ بزرگتر و یا جنس آن سخت‌تر باشد شانس شکستن آن کاهش می‌یابد.
همچنین محل سنگ در شانس شکستن آن دخالت دارد و اگر سنگ از کلیه خارج شده باشد و در مسیر حالب باشد شانس شکستن آن با روش ESWL کمتر می‌گردد.
بعد از شکستن سنگ با ESWL دفع آن از طریق مسیر ادراری صورت می‌گردد که در این زمان، درمان دارویی جهت کمک به دفع سنگ یا حل کردن تکه‌های شکسته شده سنگ کمک کننده است.
در صورتیکه سنگ با ESWL نشکست و یا ESWL بعنوان روش انتخابی سنگ شکنی مناسب نباشد اقدام بعدی چیست؟
اگر سنگ در مسیر حالب میانی ویا تحتانی باشد یا در مثانه و یا در مجرای ادراری باشد روش سنگ شکنی آندوسکوپیک ادراری (Tul) مناسب است.
در این روش با فرستادن آندوسکوپیک مخصوص سیستم ادراری بنام سیستویورتروسکوپ از طریق مجرا به داخل حالب و رسیدن به سنگ به وسیله لیزر و یا روش الکترومغناطیسی و یا اولتراسونیک و یا جدیدترین روش که استفاده از روش مکانیکی پنوماتیک می‌باشد سنگ شکسته خواهد شد و یا تکه‌های سنگ را به وسیله همان یورتروسکوپی خارج می‌کنند و یا اجازه می‌دهند که خرده های سنگ شکسته شده اگر کوچک است خود به خود خارج گردد.
به همین روش سنگ‌های مجرای ادراری و سنگ مثانه (اگر خیلی بزرگ نباشد) قابل شکستن و خارج کردن است.
سنگ بزرگ کلیه و یا سنگ‌های کوچکتر کلیه که با روش ESWL نشکند را می‌توان از طریق عمل PCNL (ایجاد سوراخ در پوست و دسترسی آندوسکوپیک به کلیه) سنگ را شکسته و تکه‌های آن را خارج کرد. در این روش با ایجاد یک سوراخ به سایز حدود cm2-1 در پهلوی بیمار مسیر،از پوست تا کلیه باز شده و نفروسکوپ (آندوسکوپ کلیه) به داخل کلیه حاوی سنگ رانده شده و پس از رسیدن به سنگ اقدام به شکستن سنگ با همان روش‌های توضیح داده شده قبلی شامل لیزر یا پنوماتیک می‌گردد و سپس تکه‌های سنگ از طریق همان سوراخ خارج می‌گردد.
جراحی باز چه زمانی در درمان سنگ‌های ادراری کاربرد دارد ؟ امروزه با توجه به روش‌های پیشرفته جدید، جراحی باز جای کمتری در درمان سنگ ادراری دارد و فقط محدود به سنگ‌های بسیار بزرگ مثانه می‌شود و یا در صورتیکه همراه با سنگ کلیه، انسداد یا تنگی مسیر ادراری و یا ناهنجاری خاصی در کلیه و یا حالب باشد که به صورت آندوسکوپیک قابل درمان نباشد و مستلزم جراحی باز باشد فقط در چنین شرایطی هنگام جراحی باز سنگ خارج می‌شود.
بطور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد که هر یک در یکطرف ستون مهره ها و زیر دنده های تحتانی واقع شده اند. کلیه ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای بوده و از نظر شکل شبیه لوبیا می باشند. هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. اکثر اعضائ بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند 