قرمزي چشم

قرمزي چشم

در بين حواس پنج‌گانه، بينايي بيشترين سطح از قشر مغز را به خود اختصاص داده و شايد مهم‌ترين وسيله ارتباطي انسان با جهان بيرون باشد. براي درك صحيح تصوير، سلامت سيستم بينايي و گيرنده آن يعني چشم‌ها الزامي است. مشكلات و بيماريهاي‌ چشم مانند هر سيستم ديگري در بدن خود را باعلائمي نشان مي دهند تا فرد مبتلا را با خبر كنند. همان طور كه تب در بسياري از بيماري‌هاي بدن يك علامت هشداردهنده است، در چشم نيز قرمزي چشم يك علامت از وجود بيماري يا مشكل است. البته بايد دانست كه قرمزي چشم هميشه علامت يك بيماري چشمي نيست و در بسياري از موارد يك امر طبيعي است مثل قرمزي چشم صبح‌ها پس از برخاستن از خواب يا قرمزي چشم به دنبال بيداري طولاني و كار سنگين يا قرمزي چشم هنگام سرماخوردگي و يا پس از گريه كردن ...
در اينجا به بعضي از بيماري‌هاي چشم كه همراه با قرمزي چشم هستند مي پردازيم:

عفونت‌هاي چشم
معمولاً عفونت‌هاي چشم (كونژونكتيويت‌ها) علاوه بر قرمزي چشم علايم ديگري مانند ترشحات چركي، چسبندگي پلك‌ها، اشك‌ريزش و سوزش چشم‌ها دارند. در بعضي موارد به خصوص در عفونت‌هاي ويروسي چشم (كونژونكتيويت‌هاي ويروسي) ممكن است تب، گلودرد و علايم سرماخوردگي نيز همراه اين نشانه‌ها باشد. در اين موارد همان ويروسي كه باعث سرماخوردگي شده، چشم را نيز درگير كرده است. درمان عفونت‌هاي چشم معمولاً قطره يا پماد آنتي‌بيوتيك موضعي مثل قطره كلرامفنيكل يا پماد ارتيرومايسين است. شستشوي چشم با چاي سرد نيز براي تسكين علايم و كاهش ترشحات مفيد است.
بايد دانست كه رعايت بهداشت در موارد كونژونكتيويت بسيار مهم است چون اين عفونت‌ها واگير داشته و به راحتي از فرد مبتلا قابل سرايت به افراد سالم مي‌باشند. از جمله راه‌هاي سرايت، دست دادن و روبوسي با افراد مبتلا و استفاده از حوله مشترك است. لازم به يادآوري است كه نبايد انتظار داشت كه با شروع درمان با قطره يا پماد آنتي‌بيوتيك بلافاصله عفونت بهبود يابد و معمولاً اين بيماري بايد سير خود را طي كرده و به تدريج بهبود ‌يابد. در بعضي موارد مانند عفونت‌هاي چشمي كودكان زير 5 سال با بعضي باكتري‌ها مثل هموفيلوس يا ميكروب سوزاك علاوه بر درمان موضعي بايد درمان با آنتي بيوتيك خوراكي يا تزريقي نيز انجام شود.

حساسيت و آلرژي‌هاي چشم

 

ادامه نوشته

جسم خارجي قرنيه، ملتحمه

جسم خارجي قرنيه، ملتحمه

شايع ترين اجسام خارجي كه وارد چشم مي شوند عبارتند از ذرات ريز فلزي، چوبي يا گرد و غبار. بعضي از شرايط مانند آب و هواي طوفاني، نجاري يا كارهاي صنعتي، باغباني يا بعضي از ورزش هاي خاص احتمال ورود جسم خارجي به چشم را افزايش مي دهند. براي جلوگيري از ورود اجسام خارجي به چشم بهتر است در اين شرايط از عينك هاي محافظ يا پوشش هاي چشمي استفاده كنيد و از ماليدن چشم خود با دست يا دستكش خودداري كنيد زيرا ممكن است قطعات كوچك فلز يا چوب به آنها چسبيده باشد.
توجه: اگر احساس كرديد كه يك جسم خارجي وارد چشم شما شده است، به هيچ عنوان از قطره هاي بي حس كننده استفاده نكنيد و در اولين فرصت به چشم پزشك مراجعه كنيد.
اگر جسم خارجي قرنيه و ملتحمه به موقع خارج نشود، مي تواند عوارضي مانند دردهاي طولاني، عفونت يا نكروز ( از بين رفتن) بافت هاي داخل چشمي را ايجاد كند.

علائم ورود جسم خارجي در قرنيه و ملتحمه كدامند؟

• درد و تحريك چشم كه ممكن است خفيف، متوسط يا شديد بوده و با حركت چشم يا پلك ها بيشتر شود.

• احساس جسم خارجي و سنگريزه در چشم

• اشك ريزش

• ممكن است بيمار از تاري ديد يا نور گريزي نيز شكايت داشته باشد.

تشخيص چگونه انجام مي شود؟

ادامه نوشته

كراتوكونژنكتيويت يا حساسيت بهاره

كراتوكنژنكتيويت يا حساسيت بهاره چست؟
اين بيماري يك حساسيت مزمن و غيرواگير و دوطرفه ملتحمه در پلك فوقاني و در اطراف قرنيه چشم است. در مناطق گرمسير وخشك، شايع تر است. شروع اين بيماري به طور معمول بين 3 تا 25 سالگي بوده، و در پسران شايع تر از دختران است.

علائم و نشانه هاي اين بيماري كدامند؟
علامت شايع آن خارش شديد چشم به همراه ترشحات غليظ و چسبنده است. از ديگر علائم آن حساسيت به نور مي باشد. اغلب بيماران سابقه حساسيت يا اگزماي دوران كودكي را دارند.
چشم پزشك در معاينه ممكن است برجستگي هاي سفيد رنگي را پشت پلك فوقاني و يا اطراف قرنيه مشاهده كند كه اين يافته كراتوكونژنكتيويت بهاره را از ساير بيماري ها متمايز مي كند. گاهي درگيري در قرنيه به صورت نقطه نقطه و سطحي و در موارد شديد زخمي با حدود كاملا" مشخص و استريل مشاهده مي شود كه مي تواند ديد بيمار را به طور موقت يا دائمي كاهش دهد.
براي تشخيص افتراقي اين بيمار از كراتوكونژنكتيويت اتوپيك بايد به سن شروع بيماري، محل زخم ها، درماتيت وعدم وجود تغييرات فصلي توجه شود.

پاتوفيزيولوژي اين بيماري چيست؟
واكنش هاي آلرژيك در نتيجه پاسخ شديد سيستم ايمني بدن به مواد غير خودي كه ايمونوژن يا آلرژن ناميده مي شوند، به وجود مي آيند. جز اصلي شركت كننده در بيماري كراتوكونژنكتيويت بهاره سلول هاي ائوزينوفيل هستند.

كنترل اين بيماري چگونه است؟
هدف از كنترل اين بيماري، كاهش علائم و جلوگيري از ايجاد عوارض تهديد كننده بينائي است. موثرترين درمان حذف يا دوري از مواد آلرژن است كه در اغلب اوقات غير ممكن مي باشد.
كمپرس سرد و استفاده از اشك مصنوعي و پماد هاي چشمي باعث تسكين علائم و رقيق شدن آنتي ژن ها مي شود. براي درمان مرحله حاد اين بيماري ميتوان از آنتي هيستامين هاي موضعي و در موارد شديدتر از قطره هاي كورتيكواستروئيد موضعي استفاده كرد. به ياد داشته باشيد كه استفاده از مواد ثابت كنند ه غشاء سلول مانند كرومولين سديم علائم فعلي بيماري را كاهش نمي دهد بلكه باعث كاهش علائم آتي بيماري مي شود. بنابراين از اين دسته از داروها براي جلوگيري و كنترل علائم بيماري استفاده مي شود و از آنجائي كه اين قطره ها بر خلاف كورتيكواستروئيدها بي ضرر مي باشند، بايستي مرتب از آنها استفاده كرد تا اثر آنها ظاهر شود.
براي بيماراني كه زخم قرنيه دارند، بايد با قطره هاي سيكلوپلژيك و آنتي بيوتيك هاي موضعي تحت درمان قرار گيرند. استفاده از يك لنز پانسماني و نازك مي تواند باعث كاهش تماس بين قرنيه و پلك شود. زماني كه قسمت سطحي قرنيه ترميم شد آنگاه مي توان از قطره هاي كورتيكو استروئيد نيز استفاده كرد. اين دسته از بيماران بايد هر 1 تا 3 روز يك بار براي پي گيري مراجعه كنند.
بهتر است براي كنترل اين بيماري يك ماه قبل از شروع و در طول فصل حساسيت، از مواد ثابت كننده غشا سلول مانند كرومولين سديم استفاده كرد و آنها را قطع نكرد زيرا پس از قطع، با شروع مجدد حداقل 2 هفته طول مي كشد تا اثر آنها ظاهر شود.

عفونت تبخال چشمي Herpes Simplex

عفونت تبخال چشمي Herpes Simplex

كليات: ويروس تبخال Herpes Simplex ويروس بسيار شايعي است كه پوست، مخاط، دستگاه عصبي و چشم را درگير مي كند. دو نوع از اين ويروس وجود دارد: نوع I، همان نوعي است كه توليد تب خال مي كند و مي تواند چشم را نيز درگير كند و نوع II از طريق جنسي منتقل مي شود و به ندرت مشكلات چشمي ايجاد مي كند.

تقريبا" تمام افراد در دوران كودكي در معرض ويروس تيپ I قرار مي گيرند. عفونت اوليه خفيف بوده و معمولا" ايجاد گلو درد و يا زخم در دهان كرده و خودبه خود بهبود مي يابد. اين ويروس معمولا" به صورت خفته در عقده هاي عصبي باقي مي ماند و در شرايط خاصي مانند تب، استرس، نور آفتاب، تغييرات هورموني، گرما، ضربه و حتي استفاده از بعضي از داروهاي خاص فعال مي شود. ممكن است كه در فعال شدن مجدد، اين ويروس چشم را درگير كند كه معمولا" پلك(بلفاريت)، ملتحمه(كونژنكتيويت) و قرنيه (كراتيت) راگرفتار مي سازد. كراتيت( التهاب قرنيه) معمولا" اولين علامت چشمي اين بيماري است و اغلب لايه هاي سطحي قرنيه را گرفتار مي سازد. اگر عفونت به لايه هاي عمقي تر قرنيه گسترش يابد، احتمال باقي ماندن محل زخم(اسكار) در قرنيه افزايش مي يابد. در بعضي از افراد ممكن است يووئيت نيز اتفاق افتاده و به ندرت باعث تخريب وسيع شبكيه نيز مي گردد.

علائم و نشانه هاي اين بيماري كدامند؟

1. درد

2. قرمزي در چشم- عمدتا" در اطراف قرنيه

3. اشك ريزش

4. حساسيت به نور

5. كاهش بينائي

عفونت چشمي ويروس herpes معمولا" يك چشم را درگير مي كند و يك طرفه است.

تشخيص اين بيماري چگونه صورت مي گيرد؟ اين عفونت به وسيله slit lamp قابل تشخيص است. ممكن است براي تشخيص دقيق تر، پزشك از قطره هاي چشمي استفاده كند. در اين عفونت معمولا" يك زخم كوچك در قرنيه ديده مي شود كه به صورت dendritic يعني شاخه شاخه است (يعني زخم به صورت گرد و با حدود مشخص نيست بلكه به صورت درختي با شاخه هاي زياد مي باشد).

درمان اين بيماري چيست؟ درمان اين بيماري بسته به شدت آن دارد. اولين عفونت چشمي ناشي از اين ويروس معمولا" با استفاده از قطره ها و پمادهاي چشمي و گاهي داروهاي ضد ويروسي خوراكي درمان مي شود. پزشك ممكن است نواحي آسيب ديده را با ملايمت توسط يك اپليكاتور كه انتهاي آن از كتان است، از روي چشم بردارد. در افرادي كه به طور مكرر دچار عفونت چشمي Herpes مي شوند قرنيه كه يك بافت شفاف است تبديل به يك شيشه مه گرفته مي شود و ممكن است براي بهبود ديدشان و برطرف كردن اسكار باقي مانده از اين عفونت، نياز به پيوند قرنيه پيدا كنند. اگر لايه هاي عمقي قرنيه گرفتار شده باشد، ممكن است كه چشم پزشك علاوه بر موارد بالا از قطره هاي كورتيكواستروئيدي(كورتون) نيز استفاده كند كه باعث كاهش التهاب مي شوند. به خاطر داشته باشيد كه استفاده از قطره هاي كورتيكواستروئيدي بايد با نظارت دقيق پزشك صورت گيرد در غير اين صورت آسيب هاي جدي به چشم وارد مي كند.

براي جلوگيري از عود مجدد اين بيماري چه اقداماتي صورت مي گيرد؟ اگر عفونت هاي چشمي ويروس هرپس به صورت عود كنند باشد( يك بار در سال يا بيشتر) معمولا" پزشك توصيه مي كند كه روزانه دو قرص ضد ويروسي به صورت خوراكي دريافت كنيد. بعضي از افراد اظهار مي كنند كه در معرض نور خورشيد قرار گرفتن باعث عود اين بيماري مي شود كه به آنها توصيه مي شود حتما" از عينك هاي آفتابي استفاده كنند.

خونريزي زير ملتحمه Subconjunctival Hemorrhage

خونريزي زيرملتحمه چيست؟

ملتحمه يك لايه شفاف محافظ است كه سطح داخلي پلك ها و روي سفيدي كره چشم را مي پوشاند. در ملتحمه رگ هاي خوني كوچك، گلبول هاي سفيد و رشته هاي عصبي به مقدار زيادي وجود دارد. اين عروق شكننده بوده و به راحتي پاره شده و ايجاد خونريزي زير ملتحمه مي كنند. اگرچه ظاهر اين خونريزي بسيار نگران كننده است، اما در اغلب موارد مشكل جدي وجود ندارد و خونريزي بعد از 1 تا 2 هفته خود به خود جذب مي شود. خونريزي زير ملتحمه در افراد ديابتي و افرادي كه سابقه فشارخون بالا دارند شايع تر است. اين حالت در تمام سنين اتفاق مي افتد اما امكان بروز آن با افزايش سن، بيشتر مي شود. اين حالت در نوزادان تازه متولد شده نيز مشاهده مي شود كه علت آن معمولا" تغييرات فشار بدن نوزاد در هنگام تولد است.
خونريزي زير ملتحمه يكي از عوارض شايع و خفيف بعد از عمل ليزيك است.

علائم و نشانه هاي بيماري كدامند؟

· لكه قرمز يا خوني در سفيدي چشم، اين لكه مي تواند در روزهاي آينده گسترش يافته و تمامي سفيدي چشم را بپوشاند

· عدم وجود درد

· عدم وجود تغييرات بينائي

علل به وجود آورنده اين بيماري كدامند؟

· اغلب اوقات، شكنندگي عروق زير ملتحمه

· بالارفتن فشار داخلي بدن مانند عطسه، سرفه، استفراغ هاي شديد، زورزدن

· مالش شديد چشم

· ضربه به چشم

· بالا بودن فشار خون

· اختلالات انعقادي

· عفونت هاي شديد چشمي

تشخيص خونريزي زير ملتحمه چگونه صورت مي گيرد؟

معمولا" افراد در هنگام مشاهده خود در آينه، متوجه بروز اين حالت شده و يا اطرافيان وقوع اين حالت را به او اطلاع مي دهند. براي ارزيابي اين حالت، فشارخون شخص بايد اندازه گيري شود و اگر علت به وجود آورندهء آن ضربه به چشم باشد، بايد بررسي هاي دقيق تري با Slit lamp( ميكروسكوپ مخصوص معاينه چشم) صورت گيرد.

درمان اين بيماري چيست؟

معمولا" براي خونريزي زير ملتحمه احتياج به درمان خاصي نيست و اين حالت بعد از 1 تا 3 هفته خودبه خود بهبود مي يابد. بهتر است كه مصرف آسپيرين و ايبوبروفن و داروهاي مشابه آن قطع شود. در طي فرآيند بهبود مانند خونريزي هاي زير جلدي ، ممكن است كه رنگ اين لكه از قرمز تا زرد و سبز تغيير كند.

چه زماني بايد در صورت وقوع خونريزي زير ملتحمه به پزشك مراجعه كرد؟

در صورت همراهي خونريزي زير ملتحمه با شرايط زير بايد به چشم پزشك مراجعه كرد

· درد شديد

· تغييرات بينائي مانند تاري ديد، دوبيني

· سابقه فشارخون

· سابقه اختلالات انعقادي

· صدمه به چشم و سر

· وقوع خونريزي هم زمان در هر دو چشم

آلرژي هاي چشمي

براي اكثر مردم بهار فصلي زيبا و دلپذير است. اما اگر هربار كه اين فصل فرا مي رسد دچار خارش و اشكريزش شويد و ديگران مرتباً از شما بپرسند كه چرا چشمتان قرمز شده است احتمالاً بهار برايتان چندان خوشايند نخواهد بود.

آلرژي هاي چشمي يكي از شايعترين علت هاي مراجعه به چشم پزشك است بطور متوسط از هر 10 تا 15 نفر يك نفر در طول عمر خود دچار علائم حساسيت هاي چشمي مي شود. علائم آلرژي چشمي در افراد مختلف متفاوت است و طيف وسيعي از علائم از سوزش و خارش خفيف تا علائم شديد و آزار دهنده و گاه خطرناك را در برمي گيرد. به علاوه، حساسيت هاي چشمي اغلب با ساير علائم آلرژي مثل تب يونجه (آبريزش از بيني) و حساسيت هاي پوستي (مثل درماتيت آتوپيك) همرا است. گرده گل ها و گياهان، مو و كرك و پر حيوانات، داروها و لوازم آرايش نقش اساسي را در ايجاد آلرژي چشمي دارند. البته گاهي اوقات هم تحريك چشم ناشي از مواد محرك (مثل دود سيگار يا گرد و غبار) علائمي ايجاد مي كند كه با آلرژي چشمي اشتباه مي شود.

چرا چشم درگير واكنش هاي آلرژيك مي شود؟

 

ادامه نوشته

ناخنك (Pterygium)

ناخنك (Pterygium)

ناخنك يك ضايعه مثلثي است كه از سفيدي چشم (ملتحمه) روي سياهي چشم (قرنيه) كشيده مي شود. اين ضايعه ناشي از رشد خوش خيم بافت پيوندي و رگ هاي ملتحمه است. ناخنك معمولاً ابتدا به صورت يك سفيدي روي ملتحمه ايجاد مي شود كه به تدريج به سمت قرنيه رشد مي كند. به علت وجود رگ هاي زياد معمولاً رنگ ناخنك صورتي يا قرمز است. ناخنك گاهي ملتهب مي شود و باعث سوزش و خارش و اشكريزش مي شود. گاهي اوقات ناخنك رشد زيادي مي كند و تا وسط قرنيه مي رسد و جلوي ديد را مي گيرد؛ به علاوه حتي ناخنك هاي كوچكتر هم مي توانند با تغيير شكل قرنيه باعث ايجاد آستيگماتيسم شوند و ديد افراد را تار كنند.

پيشگيري

اشعه ماوراء بنفش خورشيد (UV) در ايجاد ناخنك مؤثر است بنابراين توصيه مي شود افرادي كه در مناطق آفتابي زندگي مي كنند و مدت زيادي در معرض تابش آفتاب هستند از كلاه لبه دار و عينك آفتابي استفاده كنند. همچنين باد شديد و گرد و خاك ممكن است با تحريك چشم در ايجاد ناخنك مؤثر باشد.

در افرادي كه ناخنك دارند معمولاً ورود آب به چشم ها (در موقع شستن دست و صورت يا حمام كردن) باعث تحريك چشم و ايجاد سوزش و قرمز شدن چشم ها مي شود. بنابراين اين افراد بايد دقت كنند كه حتي الامكان آب وارد چشمشان نشود.

درمان

اگر ناخنك كوچك باشد و ظاهر ناخوشايندي نداشته باشد و باعث قرمزي و سوزش چشم ها نشود نياز به درمان خاصي ندارد.

اگر ناخنك گهگاه ملتهب شود و سوزش و قرمزي چشم ايجاد كند مصرف قطره هاي اشك مصنوعي به صورت مكرر ممكن است باعث تسكين علائم شود. در مواردي كه ناخنك التهاب شديدي دارد مي توان با نظر چشم پزشك يك دوره درمان با قطره هاي استروئيدي يا ساير قطره هاي ضد التهاب انجام داد.

در مورد ناخنك هاي بزرگتر كه از لحاظ ظاهري و زيبايي اهميت دارند و يا با ايجاد آستيگماتيسم باعث تاري ديد شده اند مي توان با جراحي ناخنك را برداشت البته اگر ناخنك به صورت ساده برداشته شود احتمال عود آن زياد است و به خصوص در افراد جوان و افرادي كه ناخنك ملتهب دارند در نيمي از مواد عود ديده مي شود. در اين افراد بهتر است علاوه بر برداشتن ناخنك از روش هاي تكميلي مثل پيوند ملتحمه يا استفاده از داروهاي خاص (مثلا ميتومايسين) در حين جراحي استفاده شود.

در ناخنك هاي خيلي بزرگ كه وسط قرنيه را هم درگير كرده اند ممكن است لازم باشد علاوه اقدامات فوق از پيوند قرنيه لايه اي براي اصلاح شكل قرنيه استفاده شود.

لازم به ذكر است كه برخي از تومورهاي چشمي ممكن است در ابتدا با ناخنك اشتباه شوند. پس در مواردي كه ناخنك رشد خيلي سريعي دارد و يا مكرراً عود مي كند حتماً بايد با چشم پزشك مشورت كنيم.

خشكي چشم | Dry Eye Syndrome

خشكي چشم يك از شايعترين علت هاي مراجعه افراد به درمانگاه چشم پزشكي است. اين بيماري كه ناشي از تغيير در كيفيت يا كميت اشك چشم مي باشد مي تواند افراد را در همه گروه هاي سني مبتلا كند اما شيوع آن در افراد مسن تر بيشتر است. به علاوه اين بيماري بيشتر زنان را مبتلا مي كند. علائم اين بيماري ممكن است از سوزش و خارش خفيف چشم در موقع انجام كارهاي چشمي تا ايجاد سوراخ قرنيه در موارد خيلي شديد متغيير باشد.

ترشح طبيعي اشك

وظيفه اصلي اشك چشم مرطوب نگه داشتن و شستشوي مداوم سطح كره چشم و رساندن اكسيژن و مواد غذايي به قرنيه است. اشك چشم از سه لايه تشكيل شده است:

• لايه موكوسي عمقي: اين لايه روي قرنيه و ملتحمه را مي پوشاند و به پخش شدن لايه آبكي اشك در سطح چشم كمك مي كند.
• لايه آبكي مياني: اين لايه قسمت اصلي اشك را تشكيل مي دهد. بخش عمده (98%) اين لايه از آب بقيه آن از املاح و پروتئين ها تشكيل شده است. قسمت عمده لايه آبكي اشك از غده اشكي ترشح مي شود كه در قسمت خارج و بالاي كره چشم زير پلك فوقاني قرار گرفته است.
• لايه چربي سطحي: اين لايه كه از غده هاي موجود در لبه پلك ترشح مي شود روي لايه آبكي را مي پوشاند و از تبخير سريع اين لايه جلوگيري مي كند.

با هر نوبت پلك زدن لايه اشكي روي چشم گسترده مي شود. اشك اضافي از طريق دو سوراخ كوچك در گوشه داخلي پلك ها به داخل بيني تخليه مي شود. (به همين علت گريه كردن باعث آبريزش از بيني مي شود.)

علل خشكي چشم

ادامه نوشته

آسيب هاي شيميايي چشم

آسيب هاي شيميايي چشم زياد اتفاق مي افتند و مي توانند از يك تحريك خفيف تا از دست رفتن بينايي و يا حتي گاهي از دست رفتن چشم را سبب شوند. از جمله موادي كه در صورت ورود به چشم مي توانند آسيب شيميايي ايجاد كنند مواد ضد عفوني كننده، حلال ها، مواد آرايشي، محلول هاي لوله باز كن، گاز پاك كن، آمونياك و محلول هاي سفيد كننده هستند كه در خانه و محل كار يافت مي شوند.
آسيب شيميايي چشم يك وضعيت اورژانس است. آسيب مي تواند ظرف 1 تا 5 دقيقه رخ دهد. البته بيشتر آسيب هاي شيميايي چشم تنها سبب يك تخريب سطحي شده و با از دست دادن ديد همراه نيستند. مواد شيميايي سوزاننده (قليايي) نظير آمونياك، لوله بازكن ها، پودر ماشين ظرف شويي و گاز پاك كن ها بيشترين آسيب را ايجاد مي كنند.

علائم
علائم آسيب شميايي عبارتند از:

• احساس سوزش در چشم
• اشكريزش شديد
• درد
• قرمزي چشم و سطح پلك

مدت علائم و آسيب به چشم به نوع و مقدار ماده شيميائي كه به چشم وارد شده بستگي دارد.

پيشگيري
بهترين راه پيشگيري استفاده از عينك هاي محافظ است. مهمترين نكته اي كه بايد در هنگام ورود مواد شيميايي به چشم به خاطر سپرد شستشوي فراوان و مستمر با آب است.

درمان
مهمترين درمان شستشوي چشم با آب فراوان در اسرع وقت است. قبل از مراجعه به پزشك و بلافاصله پس از ورود مواد شيميايي، چشم را زير شير آب بگيريد و با آب فراوان بشوييد. بهتر است از آب سرد استفاده كنيد و اين كار را حداقل 10 دقيقه بصورت مستمر ادامه دهيد هر چند توصيه مي شود شستشو را تا زمان مراجعه به چشم پزشك ادامه دهيد. براي شستشو بايد با دو انگشت يك دست پلك ها را باز نگهداريد و صورت خود را بصورت كج زير شير آب بگيريد بطوريكه چشم مبتلا پايين و چشم سالم بالا قرار گيرد و آب از روي قسمت بالايي بيني به روي چشم مبتلا بريزد. اين وضعيت باعث مي شود چشم سالم آلوده نشود. در صورتيكه هر دو چشم دچار آسيب شده باشند مي توان چشم ها را يكي در ميان شستشو داد و يا صورت را بگونه اي زير آب گرفت كه هر دو چشم شستشو شوند.
در صورتيكه امكان گرفتن صورت زير شير آب وجود نداشته باشد مي تواند از يك نفر ديگر كمك گرفت تا آب را روي چشم بريزد و بيمار پلك خود را باز نگهدارد. در صورتيكه به آب دسترسي نباشد مي تواند از شير هم استفاده كرد.
در صورتيكه از كنتاكت لنز استفاده مي كنيد سعي نكنيد قبل از شسشوي چشم لنز خود را در آوريد. اگر بعد از چندين دقيقه شستشو لنز هنوز در چشم باقي مانده باشد مي توانيد لنز را از چشم خارج كنيد.
حتي بعد از شستشو هم از ماليدن چشم خودداري كنيد.
پس از مراجعه به چشم پزشك، وي شستشو را با محلول نرمال سالين ادامه خواهد داد. معمولاً قبل از آن با استفاده از قطره بيحس كننده چشم بيحس مي شود. چشم پزشك ممكن است پلك ها را با وسيله مخصوصي باز نگهدارد. بعد از شستشوي كامل pH (اسيديته) چشم اندازه گيري مي شود. شستشو تا زمانيكه pH به حد طبيعي و يا نزديك آن برسد ادامه خواهد يافت. در بعضي موارد بويژه بعد از سوختگي هاي شديد با مواد قليايي، ممكن است لازم باشد شستشو تا 24 ساعت نيز ادامه يابد.
پس از تكميل شستشو، چشم پزشك چشم را معاينه كرده و در صورت وجود، اجسام خارجي را از آن خارج مي كند. همچنين فشار چشم اندازه گيري مي شود. پماد آنتي بيوتيك نيز براي پيشگيري از عفونت تجويز شده و چشم پانسمان و بسته مي شود. موارد شديد آسيب شيميايي به چشم ممكن است جهت كنترل مرتب فشار چشم و سير ترميم قرنيه در بيمارستان بستري شوند.

پيش آگهي
پيش آگهي آسيب شيميايي چشم متغير بوده و به ماهيت و شدت تماس ماده شيميايي با چشم بستگي دارد. بيشتر بيماران كاملا بهبود مي يابند. البته عوارضي نظير گلوكوم، آسيب قرنيه، و خشكي چشم نيز ممكن است ايجاد شود. موارد خيلي شديد آسيب شيميايي ممكن است با از دست رفتن بينايي يا حتي چشم همراه باشند.

كنژنكتيويت يا التهاب ملتحمه (Conjunctivitis)

ملتحمه (conjunctiva) غشاء نازك و شفافي است كه روي سفيدي چشم (صلبيه) و سطح داخلي پلك ها را پوشانده است. كنژنكتيويت التهاب اين غشاء است كه بدلايل عفوني و يا غير عفوني رخ مي دهد.

انواع كنژنكتيويت
از ميان انواع غير عفوني، شايعترين نوع كنژنكتيويت نوع حساسيتي يا آلرژيك است. اين مشكل در افرادي كه حساسيت فصلي دارند نيز ديده مي شود و ممكن است بر اثر حساسيت به موادي از قبيل مواد آرايشي، عطر و يا داروها نيز رخ دهد. اين نوع از كنژنكتيويت مسري نيست.

نوع عفوني كنژنكتيويت بر دو نوع است. نوع ويروسي كه عامل بيماري ويروس بوده و معمولا با يك سرما سرماخوردگي و گلو درد همراه است. نوع دوم يا كنژنكتيويت ناشي از باكتري (باكتريال) معمولا بر اثر آلودگي با باكتري هايي نظير استافيلوكك و استرپتوكك ايجاد مي شود و شدت آن به نوع و گونه باكتري بستگي دارد.

علائم و نشانه هاي كنژنكتيويت
بارزترين علامت كنژنكتيويت قرمزي چشم بر اثر التهاب است. علائم انواع كنژنكتيويت را مي توان بصورت زير خلاصه كرد:

كنژنكتيويت آلرژيك: هر دو چشم را درگير كرده و سبب خارش و قرمزي همراه با اشكريزش و تورم پلك ها مي شود. بيمار ممكن است بدليل حساسيت آبريزش بيني هم داشته باشد.

كنژنكتيويت ويروسي: معمولا با درگيري يك چشم شروع شده و ممكن است در ادامه چشم ديگر را نيز درگير كند. علائم ديگر شامل اشكريزش شديد، ترشح آبكي و قرمزي چشم هستند.

كنژنكتيويت باكتريال (ميكروبي): هر دو چشم را درگير كرده و سبب ترشح غليظ مي شود كه ممكن است بخصوص هنگام بيدار شدن از خواب سبب چسبيدن پلك ها به هم شود. علائم ديگر عبارتند از: تورم ملتحمه، قرمزي و اشكريزش. اين نوع از كنژنكتيويت معمولاً ابتدا يك چشم را درگير مي كند ولي به سادگي به چشم ديگر منتقل مي شود.

تشخيص
كنژنكتيويت معمولا در يك معاينه ساده چشم پزشكي با استفاده از Slit Lamp تشخيص داده مي شود. در بعضي از موارد چشم پزشك ممكن است براي تشخيص نوع باكتري عامل كنژنكتيويت ترشحات چشم را براي كشت به آزمايشگاه بفرستد.

درمان:
از آنجا كه انواع ويروسي و باكتريال كنژنكتيويت مسري بوده و براحتي منتقل مي شوند، پيشگيري نقش بسيار مهمي در جلوگيري از انتقال آلودگي به چشم ديگر بيمار و نيز افراد ديگر دارد. براي پيشگيري مؤثر توجه به نكات زير لازم است:

• شستشوي مرتب دستها و خودداري از ماليدن چشم. آلودگي در بسياري از موارد بر اثر خاراندن چشم درگير و انتقال از طريق دست آلوده اتفاق مي افتد.
• استفاده نكردن از حوله مشترك
• استفاده نكردن از لوازم آرايشي مشترك نظير خط چشم، سايه چشم و ...
• استفاده نكردن از قطره هاي چشمي مشترك
• شنا نكردن (بعضي از باكتري ها مي توانند از طريق آب منتقل شوند)
• ضد عفوني كردن ميز و پيشخوان محل كار يا آشپزخانه منزل
• خودداري از دست دادن با ديگران
• عدم استفاده مجدد از دستمال جهت پاك كردن چشم. بهتر است از دستمال كاغذي و بصورت يك بار مصرف استفاده شود.

درمان

.

ادامه نوشته

كراتوكونوس يا قوز قرنيه (Keratoconus)

كراتوكونوس يا قوز قرنيه (Keratoconus)

كراتوكونوس (قوز قرنیه) بيماري پيشرونده اي است كه معمولا" در سنين نوجواني يا اوايل دهه سوم زندگي بروز مي كند. در اين بيماري قرنيه نازك شده و شكل آن تغيير مي كند. قرنيه به طور طبيعي شكلي گرد يا كروي دارد ولي در كراتوكونوس (قوز قرنیه) قرنيه برآمده و مخروطي شكل مي شود. اين مسئله بر روي انكسار نور هنگام ورود به چشم تأثير گذاشته و سبب كاهش وضوح بينايي مي شود. كراتوكونوس (قوز قرنیه) ممكن است در يك يا هر دو چشم رخ دهد ولي در90% موارد در هر دو چشم ديده مي شود.

علائم و نشانه هاي كراتوكونوس
تشخيص كراتوكونوس (قوز قرنیه) ممكن است به دليل بروز و پيشرفت آهسته آن مشكل باشد. اين بيماري ممكن است با نزديك بيني و آستيگماتيسم همراه باشد در نتيجه ممكن است موجب عدم وضوح و تاري ديد شود. بيمار همچنين ممكن است دچار هاله بيني و حساسيت به نور باشد. بيماران معمولا" در هر بار مراجعه به چشم پزشك نسخه شان تغيير مي كند.

علل كراتوكونوس (قوز قرنیه)
علت كراتوكونوس (قوز قرنیه) مشخص نيست. اين بيماري ممكن است ژنتيكي باشد زيرا بيماران متعددي در يك خانواده ديده مي شوند.

درمان
در انواع خفيف بيماري، عينك يا لنز نرم (Soft Contact Lenses) ممكن است كمك كننده باشد ولي با پيشرفت بيماري و نازكتر شدن و تغيير شكل بيشتر قرنيه اين درمان ها ديگر چندان كارساز نخواهد بود.
درمان بعدي بيماري استفاده از لنزهاي سخت داراي قابليت نفوذ گاز(Rigid gas permeable contact lenses) است. اين لنزها قابليت بيشتري براي اصلاح آستيگاتيسم نامنظم ناشي از كراتوكونوس (قوز قرنیه) دارند.
قرار گيري مناسب لنز بر روي قرنيه مبتلا به كراتوكونوس (قوز قرنیه) كاري ظريف و زمان گير است. به همين دليل مراجعات مكرر براي تنظيم لنز و اصلاح نسخه غير قابل اجتناب است. اين فرايند با نازكتر شدن و تغيير شكل بيشتر قرنيه نياز به تكرار داشته و نسخه بيمار بايد مجددا" تغيير داده شود.
در صورتي كه قرنيه قادر به تحمل لنز سخت نبوده و يا لنز توانايي اصلاح ديد بيمار را نداشته باشد قدم بعدي پيوند قرنيه corneal transplant or penetrating keratoplasty است.
در حال حاضر در بيماراني كه قادر به تحمل لنزهاي سخت نيستند و از طرفي انجام پيوند قرنيه به دليل عوارض آن در آنها توصيه نمي شود از روش هاي جديدتري مانند قرار دادن رينگ هاي داخل قرنيه مثل Intacs و Ferrara استفاده مي شود. مطالعه بر روي اين روش در چند سال اخير در جريان بوده و نتايج نشان دهنده بهبود نسبي بيماران است، هر چند نشان داده نشده است كه اين روش مانع پيشرفت بيماري شود.

كراتوكونوس (قوز قرنیه) و جراحي عيوب انكساري
انجام هيچكدام از اعمال جراحي اصلاح عيوب انكساري نظير ليزيك (LASIK) و ليزر (PRK) در بيماران مبتلا به كراتوكونوس (قوز قرنیه) بدليل نازكي پيشرونده قرنيه امكان پذير نيست.

مشكلات چشم ناشي از كار با كامپيوتر | Computer Vision Syndrome

CVS چيست؟
CVS مجموعه اي از علائم چشمي و بينايي است كه بر اثر كار با كامپيوتر ايجاد مي شوند. تقريبا 4/3 كسانيكه زياد با كامپيوتر كار مي كنند گرفتار اين علائم هستند. به نظر مي رسد با فراگيرتر شدن بكارگيري كامپيوتر در محل هاي كار و حتي در خانه ها تعداد كسانيكه از CVS رنج مي برند روبه افزايش باشد.

علائم CVS
مهمترين علائم CVS عبارتند از: خستگي چشم، خشكي چشم، سوزش، اشك ريزش و تاري ديد. CVS همچنين ممكن است سبب درد در گردن و شانه ها نيز بشود.

چشم انسان حروف چاپي را بهتر از حروف نمايش داده شده بر روي مانيتور مي بينند. علت اين امر اين است كه حروف چاپي كنتراست بيشتري با صفحه سفيد زمينه داشته و لبه هاي آنها واضح تر است حال آنكه در مورد صفحه مانيتور چنين نيست و لبه ها به وضوح حروف چاپي نيستند بلكه حروف از يك مركز با كنتراست بالا شروع شده و به تدريج كم رنگ تر مي شوند و پس از تبديل به خاكستري كمرنگ ناپديد مي گردند. بنابراين لبه هاي حروف بر روي صفحه مانيتور وضوح حروف چاپي را ندارد.

يكي از مهمترين دلايل خشكي و سوزش چشم هنگام كار با كامپيوتر كاهش ميزان پلك زدن است بطوريكه افراد هنگام كار با كامپيوتر تقريبا1/5حالت عادي پلك مي زنند. اين مسأله به همراه خيره شدن به صفحه مانيتور و تمركز بر روي موضوع كار سبب مي شود تا پلك ها مدت بيشتري با بمانند و در نتيجه اشك روي سطحچشم سريعتر تبخير مي شود.

10 توصيه براي كاهش علائم CVS

ادامه نوشته

هایفما

خونریزی به داخل اتاق قدامی چشم تحت عنوان هایفما(Hyphema) شناخته میشود. هایفما می تواند خودبه خود و یا به دنبال بیماری های چشمی خاص روی دهد ولی شایع ترین عامل آن ضربات وارد بر چشم است. علت بروز هایفما پارگی عروق موجود در ریشه عنبیه (قسمت رنگی چشم) است.

علل
1- ضربات وارد به چشم
2- به دنبال جراحی های داخل چشم
3- به صورت خود به خودی
مورد اخیر به دلیل بیماری های چشمی که باعث رشد عروق جدید در اتاق قدامی چشم می شوند مانند دیابت یا گلوکوم نئوواسکولار به وجود می آید. بعضی از ضایعات مادرزادی چشمی هم می تواند در کودکی باعث بروز هایفمای خودبه خودی شوند.

علائم و نشانه ها
• تاری دید
• درد چشم
• مشاهده رسوب خون در داخل چشم

درمان
درصورتیکه هایفما به دلیل سیستمیکی که تظاهرات داخل چشمی نیز دارد مثل بیماری دیابت ایجاد شده باشد، درمان بیماری زمینه ای جزء اصلی اقدامات درمانی را تشکیل می دهد. نکته مهم در درمان هرنوع از هایفما، استراحت مطلق در بستر به حالت نیمه نشسته است که باعث رسوب خون، پیشگیری از عود خونریزی و تسریع در جذب لخته خون میشود. تماشای تلویزیون و مطالعه کردن بی خطر هستند. مدت زمان استراحت حداقل 5 روز است. پس از این دوره می توان فعالیت های عادی روزمره را به تدریج از سر گرفت.
درمان هایفما عمدتاً دارویی است ولی در موارد خاصی ممکن است اقدامات جراحی نیز ضرورت پیدا کند.
استفاده از آسپیرین در این دوره مجاز نیست ولی برای کاهش درد می توان از استامینوفن استفاده کرد. استفاده از سایر داروهای ضد انعقادی مثل وارفارین باید تحت نظر و با تجویز پزشک انجام شود. لازم است در دوران استراحت از وارد شدن هر نوع ضربه ای به چشم جداً جلوگیری شود و برای این منظور گذاشتن (شیلد) پوشش پلاستیکی روی چشم آسیب دیده الزامی است.

عوارض
تاری دید ناشی از هایفما طی دوره درمان به تدریج کاهش می یابد و درصورتیکه عارضه دیگری به طور همزمان ایجاد نشده باشد باید طی دو هفته دید به حالت اولیه بازگردد. افزایش فشار داخل چشمی از خطرناک ترین عوارض هایفما است که زمان بروز آن می تواند از ابتدای بروز هایفما تا حتی سال ها بعد متغیر باشد، بنابراین لازم است که بیماری که یک بار مبتلا به عارضه هایفما شده به طور مرتب هر چند ماه یک بار ویزیت شده و فشار داخل چشم او اندازه گیری شود. لازم به ذکر است که افزایش فشار داخل چشمی عموماً توسط خود بیمار قابل تشخیص نیست و به همین دلیل معاینات دوره ای منظم الزامی هستند. در مراجعات چشم پزشکی حتماً به پزشک خود در مورد سابقه هایفما اطلاع دهید تا معاینات مربوطه انجام شود.
درصورتیکه هایفما شدید باشد و خون قسمت عمده ای از اتاق قدامی را پوشانده باشد ممکن است باعث رنگ گرفتن قرنیه چشم شود که این عارضه به خصوص در کودکان کمتر از 9 سال به دلیل خطر ایجاد تنبلی چشم بسیار مهم است. بنابراین تا زمان جذب شدن کامل خون داخل چشمی، معاینات روزانه توصیه می شود. در بزرگسالان بروز این عارضه می تواند باعث تاخیر در روند بهبود بینایی حتی تا دو سال گردد. به خاطر داشته باشید که در خونریزی های داخل چشمی یا به عبارت دیگر هایفما که ناشی از ضربه باشد، عموماً سایر اجزای چشم مثل مردمک، عدسی، شبکیه و حتی عصب بینایی ممکن است آسیب دیده باشند، بنابراین ممکن است علیرغم بهبود هایفما، دید بیمار بهبود نیابد. دراین موارد امکان دارد نیاز به اقدامات تشخیصی درمانی اضافی جهت بررسی آسیب های همراه وجود داشته باشد.

مراقبت های ویژه
بیماری که یک بار دچار هایفما شده است باید در تمام طول عمر خود مانع از وقوع آسیب مجدد به چشم شود. به همین دلیل ادامه فعالیت های ورزشی که ممکن است همراه با ضربات وارده به ناحیه چشم باشند (مانند ورزش های رزمی) توصیه نمی شود. علاوه بر این، چشم آسیب دیده همواره حساس تر از چشم سالم خواهد بود و به همین دلیل حتی اگر ضربه ای جزئی به چشمی که سابقه هایفما دارد وارد شد باید جدی گرفته شده و در اسرع وقت معاینه شود.
در پایان مجدداً یادآوری می شود که پس از بهبود مرحله حاد هایفما ، معاینات دوره ای برای تمامی طول عمر لازم است.

آب مرواريد (كاتاراكت)

آب مرواريد چيست؟
آب مرواريد عبارت است از كدر شدن عدسي چشم كه بصورت طبيعي شفاف است. مانند پنجره اي كه بخار آب آنرا تار كرده باشد، آب مرواريد نيز باعث تاري ديد ميشود. عقايد غلطي درباره آب مرواريد وجود دارد، اما بايد گفت كه آب مرواريد:

• پرده اي بروي چشم نيست
• بر اثر استفاده بيش از حد از چشم بوجود نمي آيد
• سرطان نيست
• از يك چشم به چشم ديگر سرايت نمي كند
• سبب كوري قابل برگشت نمي شود

علائم شايع آب مرواريد عبارتند از:

• تار شدن ديد چشم كه بدون درد است
• حساسيت به نور
• تغييرات مكرر نمره عينك
• دو بيني در يك چشم
• احتياج به نور بيشتر براي مطالعه
• كاهش ديد در شب
• محو شدن يا زرد شدن رنگها

ديد طبيعي

آب مرواريد ممكن است سبب تاري يا عدم وضوح ديد شود

مقدار و شكل كدر شدن عدسي متفاوت است. چنانچه كدر شدن عدسي نزديك مركز عدسي نباشد ممكن است شما از وجود آب مرواريد آگاه نباشيد.

علل آب مرواريد كدامند؟

ادامه نوشته

گلوكوم (آب سياه)

گلوكوم (آب سياه)

گلوكوم يا آب سياه بيماري است كه مي تواند سبب آسيب عصب بينايي و در نتيجه كوري شود. اين بيماري در آغاز هيچ علامتي ندارد ولي مي تواند در طول چند سال سبب كاهش بينايي و نهايتاٌ كوري شود. درمان زودرس مي تواند مانع پيشرفت بيماري و كاهش ديد بيمار گردد.

عصب بينايي:
عصب بينايي از بيش از يك ميليون رشته عصبي تشكيل شده است كه بصورت دسته اي از رشته ها گرد هم آمده اند. اين عصب شبكيه (پرده نازك حساس به نور در قسمت عقب كره چشم) را به مغز متصل مي كند (شكل 1). براي داشتن ديد خوب، سالم بودن عصب بينايي ضروري است.

شكل 1

تأثير گلوكوم بر عصب بينايي:

ادامه نوشته

رتينيت پيگمانتوزا(Retinitis Pigmentosa)

رتينيت پيگمانتوزا(Retinitis Pigmentosa)

بيماري RP يا retinitis pigmentosa چيست؟
رتينيت پيگمانتر يا RP به دسته اي از بيماري هاي غير شايع چشمي گفته مي شود كه در آنها سلول هاي استوانه اي rod photoreceptor شبكيه با يا بدون سلولهاي مخروطي cone photoreceptor درگير مي شوند. اگر چه اين بيماري با مرور زمان پيشرفت مي كند اما سير پيشرفت اين بيماري در افراد مختلف متفاوت است. شيوع آن در آمريكا 5000/1 نفر است.
اين بيماري شايعترين علت شب كوري است.

علل اين بيماري كدامند؟
رتينيت پيگمانتر يك بيماري ارثي است كه به صورت هاي مختلف
(autosomal recessive, autosomal dominant, X-linked) به ارث مي رسد. نوعي از آن كه به صورت منفرد و بدون سابقه فاميلي مشاهده است نيز ديده مي شود.

علائم بيماري كدامند؟
دربعضي از مواقع علائم اين بيماري خود را از سنين كودكي نشان مي دهند ولي در اغلب اوقات تا شروع دوران بزرگسالي اين بيماري علائم چنداني ندارند. علائم اين بيماري عبارتند از:

• كاهش ديد در شب و يا نور كم (شب كوري)nyctalopia

• كاهش ديد محيطي كه باعث ديد تونلي يا tunnel vision مي شود.

• در بعضي از انواع RP و در موارد پيشرفته كاهش ديد مركزي نيز ديده مي شود.

علامتي كه ممكن است در هنگام معاينه ته چشم توسط چشم پزشك ديده شود، مشاهده خطوط سياه در شبكيه است.

تشخيص اين بيماري چگونه انجام مي شود؟

• معاينه باليني

• انجام پريمتري براي بررسي ديد محيطي

• ارزيابي فعاليت سلول هاي بينائي با استفاده از ERG

درمان اين بيماري كدام است؟
در شرايط كنوني درمان خاصي براي اين بيماري وجود ندارد اما مراقبت هاي زير مي تواند به بيمار كمك كند.

• استفاده از عينك هاي آفتابي كه باعث محافظت شبكيه در مقابل اشعه ماوراي بنفش ميشود.

• به نظر مي رسد كه استفاده از بعضي از آنتي اكسيدان ها مانند ويتامين A روند پيشرفت بيماري را كند مي كند. مطالعات اخير نشان مي دهند كه استفاده از دوز مناسب مكمل هاي ويتامين A مي تواند تا 10 سال نابينائي را به تاخير بياندازد.

• مراجعه به يك متخصص كم بينائي و معاينه هاي منظم چشم پزشكي كه باعث تشخيص زودرس كاتاراكت و تورم شبكيه مي شود كه هر دو اين عوارض قابل درمان هستند.

• ميكروچيپ هاي متعددي در مراحل اوليه طراحي هستند كه در آينده ممكن است در داخل شبكيه قابل كارگذاري باشند و براي درمان كوري ناشي از اين بيماري استفاده شوند.

• پيوند سلولهاي بنيادي در مراحل اوليه تحقيقاتي قرار دارد و ممكن است در آينده نقش موثري در درمان اين بيماري داشته باشد.

عوارض اين بيماري كدامند؟
اين بيماري مي تواند باعث از بين رفتن ديد محيطي و درمواردي ديد مركزي شود. افراد مبتلا به RP در سنين پايين تري مبتلا به كاتاراكت مي شوند.

براي پيشگيري از اين بيماري چه اقدامي بايد صورت گيرد؟
مشاوره ژنتيك در مبتلايان به بيماري تا حد زيادي مي تواند مشخص كند كه آيا كودك فرد مبتلا درمعرض خطر اين بيماري هست يا خير.

 

منابع:

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001029.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Retinitis_pigmentosa

http://www.allaboutvision.com/conditions/retinapigment.htm

http://www.healthsystem.virginia.edu/uvahealth/adult_eye/retin.cfm

http://www.eyeassociates.com/images/understanding_the_visual_problem1.htm

http://www.rpsa.org.za/retinitis.htm

http://www.bbc.co.uk/health/conditions/retinitispigmentosa1.shtml

http://www.merck.com/mmhe/sec20/ch234/ch234e.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Nyctalopia

Kansaki Jack J. Clinical Ophthalmology. Elsevier ; 2007, pages: 664-7

انسداد مادرزادی مجرای اشکی

سیستم اشکی از چه اجزائی تشکیل شده و محل قرارگیری آنها کجاست؟
غدد اشکی یا lacrimal glands (هر چشم یک غده اشکی دارد) که در قسمت بالا و خارج کره چشم قرار دارند به همراه غدد اشکی کمکی Krauseو Ciaccio در زیر لبه پلک قرار می گیرند باعث ترشح قسمت آبکی اشک می شوند. به طور كلي لايه هاي مختلف اشك عبارتند از:
1- داخلي ترين و نازك ترين لايه كه لايه نازكي از موكوس است توسط سلول هائي در ملتحمه توليد و ترشح مي شود .
2- لايه مياني ضخيم ترين لايه است و در واقع مانند محلول بسيار رقيق آب و نمك مي باشد. غدد اشكي اصلي و کمکی اين قسمت از اشك را توليد مي كنند. عملكرد اين لايه باعث مرطوب نگاه داشته شدن چشم و بیرون راندن گرد و غبار و اجسام خارجي مي شود. اشكال در ترشح اين لايه آبكي چشم، شايع ترين علت ايجاد خشكي چشم است و اين بيماري اصطلاحا" كراتوكونژكتيويت سيكا ناميده ميشود.
3- سطحي ترين لايه اشك، لايه بسيار نازكي از جنس چربي است كه به وسيله غدد ميبومين ترشح مي شود. وظيفه اصلي اين لايه جلوگیری از تبخير لايه هاي آبكي زيرين خود است.

اشک در سطح چشم منتشر شده و سپس از طریق دو منفذ کوچک punctum که در لبه داخلی پلک بالا و پایین هستند وارد مجاری اشکی lacrimal ducts و کیسهء اشکی lacrimal sac شده و در نهایت از طریق مجرای نازولاکریمال (دماغی اشکی) وارد بینی می شود. به همین دلیل است که ما در موقع گریه کردن دچار آب ریزش بینی می شویم. بنابراین همانطور که در شکل زیر می بینید سیستم اشکی شامل غدد اشکی اصلی و کمکی، مجاری اشکی، کیسه اشکی و مجرای نازولاکریمال است.

انسداد مجرای نازولاکریمال (اشکی) چیست؟
به انسداد مجرای باریک نازولاکریمال که به طور طبیعی باعث درناژ (تخلیه) اشک از سطح چشم می شود انسداد مجرای اشکی گفته می شود که به دو صورت اکتسابی و مادرزادی است که در این مبحث نوع مادرزادی آن بررسی می شود.

علت انسداد مادرزادی مجرای اشکی نازولاکریمال چیست؟
انسداد مادرزادی مجرای اشکی در کودکان شایع است. 10-6% کودکان قبل از باز شدن کامل مجاری اشکی به دنیا می آیند. در بعضی منابع عنوان شده است که شیوع این اختلال در نوزادان 50% است. علت این انسداد باقی ماندن مامبران (پرده) در انتهای مجرای نازولاکریمال در سمت بینی است.

علائم انسداد مادرزادی مجرای اشکی کدامند؟
معمولا" نوزادانی که این مشکل را دارند در 2 تا 6 هفته اول بعد از تولد علائمی نشان می دهند که شایع ترین آنها اشک ریزش است. در یک ماه اول بعد از تولد ترشح رفلکسی اشک (ریزش اشک) در زمان گریه کردن نداریم و اگر اشک بیاید به احتمال زیاد پاتولوژیک (ناشی از یک بیماری) است. از علائم دیگر این بیماری ترشح، التهاب مکرر ملتحمه و التهاب و عفونت کیسه اشکی است که در این صورت ناحیه زیر چشم، نزدیک بینی قرمز و ملتهب شده و نسبت به لمس حساس است. ممکن است این ناحیه متورم شود و ترشح موکوسی در کناره داخلی چشم دیده شود. در 3/1 موارد این درگیری دو طرفه است. معمولا" علائم نوزاد با گرد و غبار و باد تشدید می شود اما ترس از نور photophobia وجود ندارد.
توجه: در کودکانی که اشک ریزش و photophobia دارند، گلوکوم مادرزادی باید در نظر گرفته شود.

تشخیص این انسداد چگونه صورت می گیرد؟

1- با فشار ملایم بر روی کیسه اشکی lacrimal sac، مایع از منافذ اشکی puncta خارج می شود.

2- موادی مانند فلئورسئین در داخل چشم ریخته می شوند و بر اساس زمان ناپدید شدن آنها از چشم و یا زمان حضورشان در داخل حفره حلقی دهانی (که با نور آبی کبالت ارزیابی می شود) می توان در مورد وجود یا عدم وجود انسداد قضاوت کرد. انجام این روش تشخیصی در نوزادان مشکلات خاص خود را دارد . برای انجام این تست تشخیصی ابتدا قطره 1% فلئورسئین در ملتحمه ریخته می شود و سپس بین 2 تا 5 دقیقه صبر می کنیم. در شرایط طبیعی بعد از 5 دقیقه تقریبا" نباید هیچ فلئورسئینی در چشم باقی مانده باشد.

درمان انسداد مادرزادی مجرای اشکی چیست؟
انسداد مادرزادی مجرای اشکی در کودکان در اغلب موارد خود به خود بهبود می یابد به طوری که معمولا" تا قبل از 1 سالگی در 95% کودکان مجرای اشکی باز می شود. درمان های مداخله ای این بیماری شامل روش های غیر جراحی و جراحی است.

1- درمان conservative (غیر جراحی) شامل تحت نظر گرفتن، ماساژ کیسه اشکی و استفاده از آنتی بیوتیک موضعی است. برای ماساژ لازم است که دست خود را بشوید و انگشت اشاره خود را روی کناره داخلی (سمت بینی) چشم قرار دهید و به سمت پایین فشار دهید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود تا از کمپرس گرم استفاده کنید. درصورت وجود عفونت، استفاده از یک پماد یا قطره آنتی بیوتیک موضعی مفید است. توجه داشته باشید که آنتی بیوتیک باعث برطرف شدن انسداد نمی شود.

2- اگر انسداد مجرای اشکی بعد از چند ماه با درمان های فوق برطرف نشود، یا یک عفونت شدید رخ دهد و یا کودک شما عفونت های عود کننده داشته باشد لازم است probing صورت گیرد که در 95-85% موارد در کودکان زیر یک سال موفقیت آمیز است ولی با افزایش سن کودک احتمال موفقیت کاهش می یابد. عمل probing یک روش جراحی است که حدودا" 10 دقیقه طول می کشد و یک پروب نازک و فلزی از داخل مجرای اشکی بسته عبور داده می شود تا انسداد را برطرف کند. برخی از پزشکان معتقدند سن مناسب probing 6 ماهگی است که بدون بیهوشی عمومی در کلینیک قابل انجام است اما عده ای نیز معتقدند probing تا یک سالگی به تاخیر انداخته شود تا حداکثر شانس باز شدن خود به خودی مجرا به کودک داده می شود. در این سال probing در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.

3- اگر probing ناموفق باشد و یا در این اقدام نشان داده شود که stenosis (تنگی و باریکی مجرا) وجود دارد ممکن است نیاز به اقدامات جراحی گسترده تری مانند silicone tube intubation باشد که در این روش یک لوله از جنس سیلیکون در داخل مجرای اشکی به مدت 6 ماه گذشته می شود که موجب انبساط مجرا می شود و بعد از این مدت طی یک جراحی کوچک از چشم خارج می گردد.

4- Balloon dacryoplasty: یک روش جراحی جدیدتر balloon catheter dilation است که در این روش یک بالون در گوشه چشم و داخل مجرای اشکی کار گذاشته می شود. در ابتدا این بالون توسط یک مایع استریل به مدت 90 ثانیه منبسط می شود و سپس مایع خارج می شود و مجددا" بالون به مدت 60 ثانیه منبسط شده و در انتها مایع خارج می شود. میزان موفقیت این روش بین 100-80% گزارش شده است.

5- در موارد نادری که کودکان علیرغم اقدامات درمانی فوق همچنان اشک ریزش دارند ممکن است در کودکان مانند بزرگسالان DCR یا dacryocystorhinostomy انجام شود. این روش که درمان اصلی در اکثر بیماران مبتلا به انسداد اکتسابی نیز می باشد باید در افرادی مورد استفاده قرار گیرد که داکریوسیستیت راجعه، بازگشت مایع موکوئیدی، اتساع دردناک کیسه اشکی و یا اشک ریزش آزاردهنده دارند. اگر چه روش های مختلفی برای درمان این حالت وجود دارد اما تکنیک اصلی در همه آنها باز کردن یک راه عبور از داخل کیسه اشکی به فضای بینی است.

http://kidshealth.org/parent/general/eyes/tear_duct_obstruct_surgery.html

http://emedicine.medscape.com/article/1210141-overview

http://www.answers.com/topic/lacrimal-duct-obstruction

-

بلفاريت خلفي

MGD چيست؟
MGD مخفف Meibomian Gland Dysfunction است. اين عارضه بيشتر به نام Meibomitis ناميده مي شود و اسامي ديگر آن meibomianitis و بيماري لبه پلك lid margin disease است. گاهي دربعضي متون به نام بلفاريت خلفي posterior blepharitis نيز ناميده مي شود. اين عبارت اشاره به اختلال عملكرد و التهاب غدد ميبومين (سباسه) دارد.

محل قرار گيري غدد مبومين كجاست؟
حدود 50 عدد از اين غدد سباسه در لبه پلك فوقاني و 25 عدد در لبه پلك تحتاني قرار دارند. تعداد غدد مبومين در منابع مختلف به ميزان متفاوت گزارش شده است. اين غدد مسئول ترشح سبوم يعني مايع چربي هستند كه مانع از تبخير اشك مي شود.
به طور كلي لايه هاي مختلف اشك عبارتند از:
1- داخلي ترين و نازك ترين لايه كه لايه نازكي از موكوس است توسط سلول هائي در ملتحمه توليد و ترشح مي شود .
2- لايه مياني ضخيم ترين لايه است و در واقع مانند محلول بسيار رقيق آب و نمك مي باشد. غدد اشكي اصلي كه در زير پلك فوقاني قرار مي گيرند و غدد اشكي كمكي اين قسمت از اشك را توليد مي كنند. عملكرد اين لايه باعث مي شود كه چشم مرطوب نگاه داشته شود و از طرفي باعث جاري شدن گرد و غبار و اجسام خارجي به خارج از چشم مي شود. اشكال در ترشح اين لايه آبكي چشم شايع ترين علت ايجاد خشكي چشم است و اين بيماري اصطلاحا" كراتوكونژكتيويت سيكا ناميده ميشود.
3- سطحي ترين لايه اشك لايه بسيار نازكي از جنس چربي است كه به وسيله غدد ميبومين ترشح مي شود. وظيفه اصلي اين لايه اين است كه مانع از تبخير لايه هاي آبكي زيرين خود مي شود.

عملكرد غدد ميبومين چيست؟
همان طور كه در بالا به آن اشاره شد ترشحات غدد ميبومين باعث حفظ و ثبات مايع اشكي و در نتيجه مرطوب نگاه داشتن چشم مي شود. با پلك زدن، پلك فوقاني پايين آمده بر روي چربي ها فشار وارد كرده و لايه اي از اين چربي ها را به سمت بالا كشيده و باعث پوشيده شدن اشك با اين چربي ها شده و مانع تبخير آن مي شود و به اين ترتيب سطح چشم مرطوب مي ماند.

در هنگام اختلال عملكرد اين غدد چه اتفاقي مي افتد؟
اختلال عملكرد اين غدد باعث مي شود كه اشك سريع تر تبخير شده و در نتيجه علائمي مانند خشكي چشم، سوزش، تحريك، احساس جسم خارجي و قرمزي در پلك و ملتحمه ايجاد شود. در افرادي كه از لنز تماسي استفاده مي كنند ممكن است ابراز شود كه ديگر نمي توانند مانند قبل لنز خود را تحمل كنند.

علل ايجاد اختلال عملكرد غدد مبومين چيست؟
دليل عمده اختلال عملكرد اين غدد مسدود شدن آنها مي باشد. اصلي ترين علتي كه باعث انسداد اين غدد مي شود تغييرات هورموني است. تغيير در سطح استروژن باعث غليظ شدن ترشحات مي شود. در ضمن تغيير در سطح استروژن باعث افزايش تعداد استافيلوكوك ها ميشود كه به طور طبيعي جزئي از پوشش ميكروبي سطح چشم هستند.
دو اختلال پوستي كه مي توانند باعث ايجاد بلفاريت خلفي يا همان MGD شوند عبارتند از: روزه آسه Rosacea و درماتيت سبورئيك (شوره سر)

تشخيص هاي افتراقي اين بيماري كدامند؟
خشكي چشم Dry eye syndrome : بسياري از بيماراني كه از خشكي چشم رنج مي برند اغلب به عنوان بيماراني تحت درمان قرار مي گيرند كه مشكل آنها در لايه آبكي چشم است مانند استفاده از قطره اشك مصنوعي در اين بيماران و اختلال غدد مبومين معمولا" در مراحل اوليه جز تشخيص هاي افتراقي قرار نمي گيرند.
بلفاريت قدامي : بلفاريت مزمن مي تواند باعث اختلال مزمن غدد مبومين شود كه درنهايت باعث خشكي چشم مي شود.

درمان اين اختلال چيست؟
اساس درمان بلفاريت ( چه قدامي و چه خلفي) تعهد به يك برنامه دراز مدت بهداشت پلك است.
موارد مربوط به بهداشت پلك:
1- استفاده از يك كمپرس گرم كه باعث نرم شدن پلاك هاي جامد تشكيل شده در لبه پلك مي شود.
2- لبه پلك بايد شسته و تميز شود تا مواد دَلمه شده از لبه پلك و منافذ غدد ميبومين شسته شوند. معمولا" براي اين كار از آب استفاده مي شود اگر چه بعضي از پزشكان ترجيح مي دهند كه از چند قطره شامپوي بچه نيز استفاده كنند. توجه بايد كرد كه در اين كارفقط لبه پلك تميز شود و پوست و ملتحمه مجاور پلك آسيب نبيند. تميز كردن شديد مجاز نيست و حتي ممكن است باعث صدمه به چشم شود.

درمان هاي داروئي:
1- استفاده از يك آنتي بيوتيك موضعي در لبه پلك بعد از اين كه شسته و يا كمپرس گرم شد. معمولا" از تتراسايكلين به مدت 1 تا 2 ماه استفاده مي شود.
2- در درمان داروئي بلفاريت نه تنها از آنتي بيوتيك هاي موضعي استفاده مي شود بلكه در مواردي از كورتون موضعي و آنتي بيوتيك خواركي نيز استفاده مي شود.
3- اخيرا" مقالاتي مربوط به موثر بودن استفاده از اسيدهاي چرب حاوي امگا- 3 به صورت قرص براي درمان بلفاريت و خشكي چشم منتشر شده است.

تهيه و تنظيم: دكتر الهام محمدي
ويرايش علمي متن: دكتر سپيده توكلي زاده- فوق تخصص اكولوپلاستيك و استرابيسم

منابع:

http://www.dryeyezone.com/encyclopedia/mgd.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Meibomian_gland

http://www.emedicine.com/OPH/topic81.htm

http://www.eye.com.ph/mgd-meibomian-gland-dysfunction.htm

http://www.medterms.com/script/main/art.aspx?articlekey=22450

http://www.emedicinehealth.com/eyelid_inflammation_blepharitis/article_em.htm

 

اكتروپيون

اكتروپيون چيست؟

به برگشتن لبه پلك تحتاني به سمت خارج ، كه باعث مي­شود چشم و مخاط آن در معرض هوا و در نتيجه خشكي قرار گيرند، اكتروپيون گفته مي­شود. فرد در اين حالت دچار آبريزش شده و در صورت پاك­كردن اشك، چشم خشك­تر مي­شود. اگر اين بيماري درمان نشود، باعث ضخيم شدن مخاط داخلي پلك­ها شده و ايجاد التهاب و در نهايت صدمه به چشم مي­شود.

علل اكتروپيون چيست؟

علت آن ضعف عضلاتي است كه باعث نگهداشتن پلك بر روي چشم مي­شود.اين بيماري معمولا" در افراد بالاي 60 سال ديده مي­شود اما ممكن است به صورت مادرزادي، به دليل محل زخم باقي مانده از ساير اعمال جراحي، ثانويه به فلج عصب صورتي(Bell’s palsy) و يا به دنبال سوختگي­ها يا ساير بيماري­هاي پوستي ديده شود.

علائم اكتروپيون چيست؟

سوزش، احساس سنگ­ريزه در چشم، حساسيت­پذيري، پلك متورم – ملتهب و قرمز، آب­ريزش

اكتروپيون چگونه تشخيص داده مي­شود؟

اين بيماري دريك معاينه ساده چشم­پزشكي قابل­تشخيص است.

درمان اكتروپيون چيست؟

انتخاب بهترين درمان براي اكتروپيون بستگي به علت آن دارد. درمان موقت اين حالت استفاده از قطره­هاي اشك مصنوعي يا پمادهاي نرم­كننده است. با اين وجود درمان قطعي به خصوص در نوعي از آن كه با افزايش سن ايجاد مي­شود، جراحي پلك و كوتاه كردن و سفت كردن آن است. اين عمل معمولا" با برشي در قسمت خارجي چشم انجام مي­شود. براي انجام اين عمل جراحي فقط بخيه­هاي ريزي در قسمت خارجي چشم زده مي­شود و معمولا" بعد از 7 تا 14 روز، اين بخيه­ها برداشته مي­شوند. براي درمان نوعي از اكتروپيون كه به دليل محل زخم بجا مانده از سوختگي يا ساير اعمال جراحي ايجاد شده، معمولا" از گرافت پوستي استفاده مي­شود. اين گرافت از پلك بالا يا از پشت گوش خود بيمار تهيه مي­شود. معمولا" محل برداشتن گرافت و محل جراحي بعد از 2 هفته به­خوبي ترميم مي­شوند.

افتادگي پلك(پتوز)

پتوز چيست؟
به افتادگي پلك فوقاني پتوز گفته مي شود. اين افتادگي ممكن است خفيف بوده و يا تمامي مردمك را بپوشاند. در برخي موارد پتوز مي تواند ديد طبيعي را محدود و يا حتي بطور كامل مسدود نمايد.
پتوز مي تواند:

• يك يا هر دو چشم را درگير كند.
• وراثتي باشد.
• در بدو تولد بروز كند.
• در سنين بالاتر اتفاق بيفتد.

پتوز در كودكان
پتوز مادرزادي به معناي وجود پتوز در بدو تولد مي باشد. اگر كودكي با پتوز متوسط تا شديد متولد شود، ممكن است براي تكامل بينايي نيازمند درمان فوري باشد.
پتوز مادرزادي اغلب در اثر نقص در تكامل عضله بالابرنده پلك فوقاني كه عضله لواتور نام دارد، اتفاق مي افتد. اگرچه معمولا يك اختلال مجزا مي باشد، ولي در موارد مادرزادي، ممكن است همراه با اختلالات زير باشد:

• اختلال حركات چشمي
• بيماري هاي عضلاني
• تومورهاي پلك يا ساير تومورها
• اختلالات عصبي
• عيوب انكساري

پتوز مادرزادي معمولا با گذشت زمان بهبود نمي يابد.

علائم و نشانه هاي پتوز كدامند؟
شايعترين علامت آشكار پتوز در كودكان، افتادگي پلك مي باشد. در پتوز مادرزادي، اغلب عدم تقارن چين پلك فوقاني وجود دارد. كودكان مبتلا به پتوز ممكن است براي ديدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم كنند يا ابروها را به سمت بالا بكشند. اين مانورهاي سر و صورت نشان مي دهند كه كودك سعي مي كند براي ديدن از هر دوچشم استفاده نمايد. بعد از گذشت چند سال، اين وضعيت هاي غير طبيعي سر ممكن است منجر به اختلالات ظاهري سر و گردن شوند.

مشكلات ناشي از پتوز در كودكان كدامند؟
شايع ترين اختلال جدي مرتبط با پتوز دوران كودكي، آمبليوپي (تنبلي چشم) مي باشد. به دو علت پتوز مي تواند ايجاد تنبلي چشم كند:

1. انسداد مسير بينايي در موارد پتوز شديد
2. ايجاد آستيگماتيسم و تاري ديد ناشي از آن

بعلاوه پتوز ممكن است در صورت وجود انحراف چشم آن را مخفي نمايد و اين مورد نيز مي تواند منجر به تنبلي چشم شود.

پتوز مادرزادي چگونه درمان مي شود؟
در اغلب موارد، پتوز كودكان با جراحي درمان مي شود. اگر تنبلي چشم هم وجود داشته باشد، ممكن است درمان با قرار دادن پوشش بر روي چشم سالم، استفاده از عينك يا قطره چشمي ضروري باشد. تشخيص لزوم انجام جراحي و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زير صورت مي گيرد:

• سن كودك
• درگيري يك يا هر دو پلك
• شدت پتوز
• قدرت عضلات بالا برنده و پايين آورنده پلك
• وضعيت حركات چشمي

در اوايل دوران زندگي معمولا ضرورتي به انجام جراحي براي موارد خفيف تا متوسط پتوز وجود ندارد. هم در موارد مذكور و هم موارد شديدي كه تحت عمل جراحي قرار گرفته اند، بايد به طور منظم از نظر تنبلي چشم، عيوب انكساري و حالت هاي وابسته توسط چشم پزشك بررسي و در صورت نياز تحت درمان قرار گيرند.

علل پتوز بالغين چيست؟
شايعترين علت پتوز در بالغين، كشيدگي يا جداشدگي تاندون عضله لواتور از روي پلك مي باشد. وقوع اين فرايند ممكن است ناشي ازعلل زير باشد:

• افزايش سن
• به دنبال جراحي كاتاراكت (آب مرواريد) يا ساير جراحي هاي چشمي
• ضربه به چشم

پتوز بالغين همچنين ممكن است عارضه اي از ساير بيماري ها مانند بيماري هاي عصبي يا عضلاني و در موارد نادر تومورهاي حدقه چشم باشد كه عضله بالابرنده پلك يا عصب آن را درگير مي كنند

پتوز چشم راست- بعد از عمل

پتوز بالغين چگونه درمان مي شود؟
چشم پزشك مي تواند بررسي جامعي از مشكل شما به عمل آورده و راجع به روش هاي درماني مختلف و عوارض وخطرات احتمالي آن ها اطلاعات لازم را در اختيار شما قرار دهد.
براي تشخيص علت پتوز و انتخاب بهترين روش درماني ممكن است نياز به انجام آزمايش خون، عكسبرداري هاي مخصوص و يا ساير آزمايشات باشد. در صورت يافتن علت زمينه اي بايد ابتدا اين مورد اصلاح گردد، اما در اغلب موارد، درمان نهايي جراحي است كه نوع جراحي نيز بر اساس شدت پتوز و ساير يافته هاي باليني تعيين مي گردد.

خطرات جراحي پتوز كدامند؟
خطرات جراحي پتوز شامل عفونت، خونريزي و كاهش بينايي مي باشد، ولي وقوع اين عوارض بسيار نادر است. بلافاصله بعد از عمل، ممكن است چشم بطوركامل بسته نشود، ولي اين عارضه معمولا مقطعي است. در طي اين مدت مي توان از قطره و پماد براي محافظت چشم استفاده نمود. اگرچه ظاهر پلك بطور قابل توجهي اصلاح مي شود، اما ممكن است پلك ها كاملا قرينه به نظر نرسند. در اغلب موارد بعد از جراحي در نگاه به پايين پلك عمل شده نسبت به طرف مقابل مختصري بالاتر قرار مي گيرد و شب ها مختصري باز مي ماند كه اين دو عارضه مشكل آفرين نيستند. در موارد نادر، حركات كامل پلك قابل برگشت نيست. در برخي موارد، ممكن است بيش از يك بار عمل جراحي لازم باشد.

خلاصه
پتوز در بالغين و كودكان با انجام جراحي قابل درمان است و اين درمان علاوه بر اصلاح وضعيت ظاهري مي تواند باعث بهبود بينايي نيز شود. در پتوز كودكان، انجام معاينات منظم چشم پزشكي در سال هاي اول زندگي براي پيشگيري و درمان تنبلي احتمالي چشم از اهميت ويژه اي برخوردار است

بلفاريت (التهاب پلك)

بلفاريت التهاب پلك ها بويژه در لبه آنهاست. اين بيماري شايع بوده و ممكن است بر اثر يك عفونت خفيف ميكروبي و يا بيماري پوستي منتشر ايجاد شود.

بلفاريت به دو شكل رخ مي دهد: بلفاريت قدامي و بلفاريت خلفي. در بلفاريت قدامي قسمت جلويي و خارجي پلك كه محل اتصال مژه هاست درگير مي شود. دو علت شايع بلفاريت قدامي عفونت هاي ميكروبي و سبوره هستند. در بلفاريت خلفي كه ناشي از مشكلات غدد چربي پلك (غدد meibomian) است قسمت داخلي پلك گرفتار مي شود. دو بيماري پوستي كه سبب بلفاريت خلفي مي شوند عبارتند از: آكنه روزاسه و شوره سر.

علائم و نشانه ها

صرف نظر از نوع بلفاريت، علائمي كه معمولاً در بلفاريت ديده مي شوند عبارتند از: خارش، سوزش، اشكريزش، احساس جسم خارجي، پوسته پوسته شدن (روي مژه ها و در گوشه چشم و يا روي پلك)، خشكي، و قرمزي لبه هاي پلك.

در صورت وجود چنين علائمي مراجعه به چشم پزشك لازم است. در صورتي كه بلفاريت درمان نشود، در دراز مدت سبب ضخيم شدن لبه هاي پلك، متسع شدن مويرگ ها، تريكيازيس (رشد معكوس مژه ها به طرف داخل چشم)، ريزش مژه ها، اكتروپيون (برگشتن پلك به طرف خارج) و انتروپيون (برگشتن پلك ها به طرف داخل) شود. همچنين ممكن است منجر به واكنش ها و عوارضي در سطح ملتحمه و قرنيه گردد.

درمان

درمان بلفاريت ممكن است مشكل باشد زيرا معمولاً عود مي كند. درمان بستگي به نوع بلفاريت دارد. درمان ممكن است شامل كمپرس گرم روي پلك ها، تميز كردن آنها، استفاده از آنتي بيوتيك و/يا ماساژ پلك باشد. اگر بلفاريت سبب خشكي چشم شود ممكن است استفاده از قطره اشك مصنوعي يا پماد هاي لوبريكانت (كه سبب كم شدن اصطكاك پلك با سطح چشم مي شود) هم لازم باشد. گاهي براي كنترل التهاب از كورتون هم استفاده مي شود ولي اثرات جانبي اين داروها مانع استفاده دراز مدت از آنهاست.

كمپرس گرم سبب شل شدن پوسته هاي روي چشم مي شود و به اين ترتيب هنگام تميز كردن پلك اين پوسته ها راحت تر جدا مي شوند. كمپرس گرم همچنين سبب گرم شدن و شل شدن پلاك هايي مي شود كه غدد چربي پلك را مسدود مي كنند. انسداد اين غدد سبب ايجاد التهاب مي شود. ابتدا دست هايتان را بشوييد و حوله اي را كه با آب گرم مرطوب شده است را روي چشمان بسته خود قرار دهيد. در ابتداي دوره درمان، چشم پزشك ممكن است اين كار را 4 بار در روز هر بار بمدت 5 دقيقه تجويز كند. پس از آن كمپرس گرم ممكن است يك بار در روز و بمدت چند دقيقه كافي باشد.

تميز كردن پلك ها براي درمان بلفاريت ضروري است. اين كار با ماساژ پلك ها با شامپو بچهء رقيق شده انجام مي شود. براي ماساژ پلك ها ابتدا دستان خود را شسته و با كمك انگشتان يا گوش پاك كن يا گاز يا حوله تميز لبه هاي پلك و حوالي مژه ها را توسط شامپو بچه ماساژ داده و سپس با آب ولرم كاملا" آب بكشيد.

در بعضي از موارد تجويز آنتي بيوتيك به صورت پماد موضعي و يا درمان خوراكي ضروري است.

در صورتيكه غدد چربي پلك ها نيز اختلال عملكرد داشته باشند كمپرس گرم و ماساژ پلك براي خارج كردن چربي اضافي ضروري است. نحوه انجام ماساژ در اين موارد توسط چشم پزشك به بيمار آموزش داده مي شود.

از آنجا كه بلفاريت تمايل به مزمن شدن دارد درمان ممكن است براي مدتي طولاني ادامه يابد. در صورتيكه بيمار از لنز تماسي استفاده كند، بسته به نوع بلفاريت، ممكن است لازم باشد در طول درمان بلفاريت و حتي بعد از آن از لنز استفاده نشود. براي بعضي از اين بيماران لنز هاي با نفوذ پذيري بالا تجويز مي شود و به بعضي ديگر توصيه مي شود كه دفعات تعويض لنز را بيشتر كنند. بعضي از بيماران هم در استفاده از لنز مشكل پيدا خواهند كرد و بايد از روش هاي ديگري براي اصلاح عيب انكساري خود استفاده كنند.

بهتر است از مواد آرايشي نيز استفاده نشود زيرا ممكن است مانع شستشوي پلك و ماساژ درماني شود. در بعضي از موارد بلفاريت به بيمار توصيه مي شود از شامپوهاي ضد شوره براي سر و ابروها استفاده كند.

بلفارواسپاسم (Blepharospasm)

بلفارواسپاسم به معناي پلك زدن غير ارادي يا بسته شدن غير ارادي پلك ها است. بلفارواسپاسم يك عارضه پيش رونده عصبي است كه بيشتر در زنان ميانسال و سالمند اتفاق مي‌افتد. شايعترين شكل بلفارواسپاسم،" بلفارواسپاسم خود به خودي خوش خيم" (Benign Essential Blepharospasm) است كه به صورت بسته شدن مكرر غير ارادي پلك ها تظاهر مي كند.

بلفارواسپاسم در حقيقت نوعي ديستوني است. ديستوني به معناي انقباض غير ارادي مكرر و طولاني در يك عضله يا گروهي از عضلات مي باشد.

بلفارواسپاسم چگونه شروع مي شود؟

بلفارواسپاسم معمولاً به صورت تدريجي ايجاد مي شود. در ابتدا ممكن است فرد فقط احساس خشكي چشم يا حساسيت به نور داشته باشد و هيچ انقباض عضلاني غير ارادي وجود نداشته باشد. پس از مدتي تحريك چشم (مثلاً نور خورشيد، باد خنك، سرو صدا، حركات سريع سر يا چشم) و استرس عصبي باعث شروع حملات بلفارواسپاسم مي شود. با پيشرفت بيماري شدت و فراواني حملات بيشتر مي شود به طوري كه گاهي بسته شدن پلك ها تا چند ساعت طول مي كشد و فرد عملاً براي چند ساعت نابينا مي شود. اين حالت گاهي آنقدر شديد است كه موجب ناتواني و شرمندگي فرد از حضور در اجتماع مي شود و عملاً فرد را منزوي مي كند. در اين حالت احتمال بروز افسردگي نيز وجود دارد.

معمولاً فشارهاي روحي و استرس- مثلاً حضور در محيط هاي نا آشنا- باعث شديدتر شدن بلفارواسپاسم مي شود. در حالت خواب معمولاً بلفارواسپاسم متوقف مي شود. به علاوه تمركز بر يك فعاليت خاص، معمولاً باعث كمتر شدن حملات بلفارواسپاسم مي گردد.

علت ايجاد بلفارواسپاسم چيست؟

به نظر مي رسد كه بلفارواسپاسم ناشي از نوعي از اشكال در عملكرد "عقده‌هاي قاعده اي مغز" باشد. عقده هاي قاعده اي بخشي از مغز هستند كه در تنظيم حركات هماهنگ عضلات دخالت دارند. البته هنوز به طور دقيق نمي دانيم كه چه مشكلي باعث بروز بلفارواسپاسم مي شود. در بيشتر موارد بلفارواسپاسم به صورت خودبه‌خودي و بدون هيچ علت مشخصي ايجاد مي شود. البته در بسياري از افراد، خشكي چشم عامل محركي باشد كه در افراد حساس باعث شروع بلفارواسپاسم شود. گاهي بلفارواسپاسم يا انواع ديگر ديستوني در افراد يك خانواده بروز مي كند، بنابراين شايد زمينه هاي ارثي و ژنتيكي در بروز آن مؤثر باشند.

بلفارواسپاسم چگونه تشخيص داده مي شود؟

بلفارواسپاسم با توجه به علائم باليني تشخيص داده مي شود. براي تشخيص بلفارواسپاسم نياز به آزمايش يا عكس برداري خاصي وجود ندارد. انجام اقدامات پاراكلينيك تنها وقتي ضروري است كه بخواهيم احتمال مشكلات همراه (مثلاً وجود تومور) را رد كنيم.

درمان

درمان هاي دارويي: از آنجا كه علت اصلي ايجاد بلفارواسپاسم مشخص نيست، هيچ داروي اختصاصي براي درمان آن وجود ندارد. داروهاي ضد تشنج، داروهاي آرام بخش و داروهاي ضد افسردگي داروهايي هستند كه معمولاً براي كنترل بلفارواسپاسم به كار مي روند. پاسخ افراد مختلف به داروهاي مختلف متفاوت است و نمي توان از قبل پيش بيني كرد كه كدام دارو براي فرد خاصي مناسب‌تر است. اغلب لازم است فرد، داروهاي مختلف را تحت نظر پزشك امتحان كند تا مشخص شود كه كدام دارو براي وي مناسب تر است. به هر حال درمان دارويي در بلفارواسپاسم چندان موثر نيست. در بهترين حالت، استفاده از دارو تنها باعث بهبود نسبي و گذرا مي شود. به علاوه بسياري از بيماران هيچ پاسخ مناسبي به درمان دارويي نمي دهند.

تزريق بوتوكس: در حال حاضر بهترين روش درمان بلفارواسپاسم تزريق بوتوكس است كه در كشور ما با نام تجاري ديسپورت عرضه مي شود. بوتوكس نام تجاري پروتئين پيچيده اي است كه از يك باكتري به نام كلوستريديوم بوتولينوم استخراج مي شود. بوتوكس پس از تزريق در محل، جذب پايانه هاي عصبي مي شود كه به عضلات فرمان مي دهند. در اين پايانه ها بوتوكس مانع آزاد شدن يك واسطه شيميايي به نام استيل كولين مي شود كه مسئول انقباض عضلات است. در نتيجه نوعي فلج موقتي در عضلات ايجاد مي شود كه بين 3 تا 6 ماه طول مي كشد.

وقتي بوتوكس به صورت موضعي به داخل عضلاتي تزريق مي شود كه مسوول بسته شدن پلك هستند، اين عضلات فلج مي شوند و ديگر قادر به انقباض نيستند، در نتيجه علائم بلفارواسپاسم برطرف مي شوند. معمولاً اثر تزريق پس از يكي دو هفته ظاهر مي شود و 3 تا 6 ماه باقي مي ماند. پس از اين مدت لازم است تزريق بوتوكس مجدداً تكرار شود. البته در معدودي از بيماران پس از يكي دو بار تزريق علائم برطرف مي شود، اما اين حالت شايع نيست و معمولاً لازم است تزريق بوتوكس هر 3 تا 6 ماه يكبار تكرار گردد. تزريق بوتوكس روش بسيار مؤثري در كنترل علائم بلفارواسپاسم است به طوري كه در بيش از 90 تا 95% موارد باعث بهبود قابل توجه فرد مي شود. البته تزريق بوتوكس مي تواند عوارضي از قبيل افتادگي پلك، تاري ديد يا دوبيني ايجاد كند اما كليه اين عوارض گذرا هستند و حداكثر ظرف مدت 6 ماه برطرف مي گردند.

جراحي: جراحي معمولاً براي مواردي بكار مي رود كه يا تزريق بوتوكس هيچ اثر مفيدي نداشته است و يا فرد به انجام تزريقات مكرر علاقه اي ندارد. شايعترين روش جراحي كه براي درمان بلفارواسپاسم به كار مي رود برداشتن عضله يا ميكتومي (Myectomy) است. در اين روش قسمتي از عضلاتي كه مسوول بستن پلك هستند با جراحي برداشته مي شوند. اين روش در 70 تا 80% موارد باعث بهبود علائم بلفارواسپاسم مي شود. اما عوارض عمل جراحي بيشتر از تزريق بوتوكس است، به علاوه عوارض تزريق بوتوكس برگشت پذير است اما عوارض عمل جراحي اغلب غير قابل برگشت است.

درمان هاي حمايتي: همانطور كه گفته شد استرس و فشار عصبي معمولاً باعث بدتر شدن بلفارواسپاسم مي شود. آموزش بيمار و اطرافيان و حمايت موثر افراد خانواده از فرد مبتلا به بلفارواسپاسم مي تواند نتايج مفيدي در كنترل علائم داشته باشد.

بايد توجه داشت كه حملات شديد بلفارواسپاسم مي تواند تا چندين ساعت فرد را عملاً نابينا كند. ايمن سازي محيط زندگي فرد اهميت زيادي دارد تا در صورت بروز چنين شرايطي خطري براي فرد پيش نيايد.

بلفارواسپاسم مي تواند موجب بروز اضطراب، افسردگي و انزواي فرد شود. درمان اضطراب و افسردگي در اين شرايط مي تواند عملكرد فرد را بهبود بخشد.

استفاده از عينك هاي آفتابي تيره به دو علت به مبتلايان بلفارواسپاسم كمك مي كند. اول آنكه عينك آفتابي با جلوگيري از تابش نور شديد به چشم، مانع از تحريك چشم شده و تا حدي از بروز حمله بلفارواسپاسم جلوگيري مي كند. ثانياً عينك تيره با پنهان كردن چشم، مانع از آن مي شود كه سايرين متوجه پلك زدن غير عادي فرد شوند، در نتيجه حضور در اجتماع را براي فرد آسان تر مي كند.

استفاده از قطره هاي اشك مصنوعي و مرطوب كننده هاي چشم براي درمان خشكي چشم و درمان التهاب پلك (بلفاريت) با كاهش تحريك سطح چشم ممكن است به كنترل حملات بلفارواسپاسم كمك كند.

با توجه به ماهيت مزمن بيماري و مشكلاتي كه اين عارضه در روابط اجتماعي فرد ايجاد مي كند، در برخي از كشورها گروه هاي حمايتي براي مبتلايان به بلفارواسپاسم به وجود آمده است. در كشور ما متأسفانه هنوز چنين تشكيلاتي وجود ندارد.

گل مژه (Stye | Hordeolum)

گل مژه بيماري شايعي است كه مي تواند افراد را در سنين مختلف گرفتار كند. گل مژه به صورت يك توده متورم، حساس و دردناك و قرمز رنگ در نزديكي لبه پلك تظاهر مي كند. اين توده در حقيقت يك آبسه كوچك است كه در اثر عفونت يا التهاب ريشه مژه ها يا غدد ترشح كننده چربي پلك ايجاد مي شود. تماس دست آلوده با چشم (به خصوص اگر با ترشحات بيني آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلك (بلفاريت) از عوامل مهمي هستند كه باعث بروز گل مژه مي شوند.

علائم و نشانه ها

• احساس سنگيني و درد پلك
• ايجاد يك توده برجسته قرمز رنگ دردناك در لبه پلك
• سوزش و خارش و اشكريزش
• گاهي خروج ترشحات چركي از گل مژه
• تاري ديد: تاري ديد از علائم معمول گل مژه نيست اما اگر گل مژه نسبتاً بزرگ باشد با فشار روي قرنيه باعث ايجاد آستيگماتيسم و تاري ديد مي شود.

درمان
اكثر گل مژه ها ظرف چند روز به تدريج بهبود مي يابند و مشكل خاصي ايجاد نمي كنند. در چند روز اول، استفاده از كمپرس گرم باعث تسكين درد مي شود و ممكن است به سرباز كردن گل مژه و تخليه ترشحات چركي كمك كند. براي اين منظور يك حوله تميز را با آب جوشيده گرم (نه داغ!) مرطوب كنيد و براي مدت 10 تا 15 دقيقه روي چشم مبتلا قرار دهيد. ماساژ ملايم هم به تسكين درد و تخليه ترشحات كمك مي كند. ماساژ كمپرس گرم را مي توان روزي 4-3 بار انحام داد تا ترشحات تخليه شود و گل مژه بهبود پيدا كند. هرگز سعي نكنيد گل مژه را بتركانيد يا به زور تخليه كنيد، اين كار مي تواند باعث گسترش عفونت به بافت هاي مجاور و يا حتي ورود عفونت به مغز شود. اگر پس از چند روز گل مژه بهبود پيدا نكرد حتماً به چشم پزشك مراجعه كنيد. چشم پزشك مي تواند در صورت لزوم با يك جراحي كوچك گل مژه را تخليه كند. تخليه گل مژه با بي حسي موضعي با استفاده از قطره بي حس كننده انجام مي شود و گل مژه از سمت پشت پلك تخليه مي شود.
در گل مژه هاي معمولي استفاده از قطره هاي آنتي بيوتيك يا آنتي بيوتيك خوراكي فايده اي ندارد. اما در بچه هاي كوچك يا افرادي كه گل مژه هاي شديداً ملتهب دارند ممكن است لازم باشد با نظر چشم پزشك آنتي بيوتيك خوراكي براي جلوگيري از گسترش عفونت به بقيه پلك و قسمت هاي مجاور استفاده شود.

پيشگيري
در برخي از افراد گل مژه مكرراً عود مي كند. براي پيشگيري از عود گل مژه به نكته هاي زير توجه كنيد:

• از تماس دست آلوده با چشم جلوگيري كنيد.
• بهداشت پلك را رعايت كنيد. شستشوي منظم پلك ها با آب ولرم يا شستشوي لبه پلك با شامپو بچه رقيق شده مي تواند به جلوگيري از عود گل مژه كمك كند.
• در صورت بروز گل مژه هاي مكرر حتماً به چشم پزشك مراجعه كنيد. گاهي اوقات بيماري هاي چشمي ديگر مثل بلفاريت (التهاب لبه پلك) يا مشكلات غدد ترشح كننده چربي باعث بروز گل مژه مكرر مي شود كه تشخيص و درمان اين بيماري ها توسط چشم پزشك باعث جلوگيري از عود گل مژه مي شود. به علاوه گاهي اوقات بعضي از بيماري هاي جدي پلك ها (مثلاً تومورها) ممكن است به صورت گل مژه هاي مكرر تظاهر كند كه در اين موارد معاينه توسط چشم پزشك راهگشاست.

گل مژه و شالازيون
شالازيون يكي ديگر از توده هاي لبه پلك است كه در ابتدا تظاهري شبيه گل مژه دارد. براي آگاهي بيشتر مبحث شالازيون را مطالعه كنيد.

شالازيون (Chalazion)

شالازيون برجستگي كوچكي در لبه پلك در زير پوست است كه در اثر انسداد مجراي خروجي غدد ترشح كننده چربي پلك و تجمع مواد ترشح شده در غده ايجاد مي شود. شالازيون ممكن است در ابتدا ملتهب باشد و باعث ايجاد درد و قرمزي شود كه در اين حالت شبيه گل مژه است؛ اما پس از مدتي درد و قرمزي فروكش مي كند و توده متورمي در لبه يا ضخامت پلك باقي مي ماند. اندازه اين برجستگي ثابت نيست و ممكن است به تدريج بزرگتر يا كوچكتر شود. گاهي اوقات شالازيون از ابتدا فقط به صورت يك توده برجسته ظاهر مي شود و يا درد و قرمزي همراه نيست.

شالازيون معمولاً مشكل چشمي مهمي ايجاد نمي كند و پس از چند هفته تا چند ماه خود به خود كوچك مي شود و از بين مي رود. استفاده از كمپرس گرم (روزي 3-2 بار و هر بار 5-10 دقيقه) با استفاده از حوله تميز و ماساژ ملايم ممكن است به باز شدن مجراي غده چربي كمك كند و باعث بهبود سريع تر شالازيون شود.

درمان

شالازيون هاي خيلي كوچك كه ظاهر ناخوشايندي ندارد احتياج به درمان خاصي ندارند و معمولاً به مرور زمان خود به خود خوب مي شوند. شالازيون هاي بزرگتر به دو علت اصلي نياز به درمان پيدا مي كنند:

• اول آنكه شالازيون هاي بزرگتر ظاهر ناخوشايندي دارند و از لحاظ زيبايي ظاهري مشكل ساز هستند، ضمن آنكه بهبود خودبخودي آن ها ممكن است چندين ماه طول بكشد.
• دوم آنكه شالازيون هاي بزرگ به خصوص در پلك بالايي روي قرنيه فشار مي آورند و با تغيير شكل قرنيه باعث ايجاد آستيگماتيسم و تاري ديد مي شوند.

پس در اينگونه موارد براي درمان حتماً از چشم پزشك كمك بگيريد.

روش اصلي درمان در اين حالت جراحي شالازيون است كه با استفاده از بي حسي موضعي انجام مي گيرد. روش ديگر تزريق داروهاي استروئيدي در داخل ضايعه در لبه پلك است كه معمولاً در مواردي به كار مي رود كه يا تعداد زيادي شالازيون كوچك وجود داشته باشد كه نتوان آن ها را با جراحي خارج كرد و يا شالازيون در جايي باشد كه جراحي آن احتمال ايجاد آسيب در ساختمان هاي مجاور را به همراه داشته باشد.

شالازيون هاي مكرر

در برخي از افراد شالازيون مكرراً عود مي كند. در اين حالت لازم است فرد حتماً توسط چشم پزشك ويزيت شود زيرا:

• اولاً گاهي اوقات بيماري هاي جدي چشمي مثل تومورهاي بدخيم پلك به صورت شالازيون هاي مكرر تظاهر مي كنند كه تشخيص آن ها از شالازيون معمولي فقط از عهده چشم پزشك برمي آيد.
• ثانياً در برخي از موارد بيماري هاي ديگر چشمي مثل التهاب لبه پلك (بلفاريت) يا مشكلات غدد ترشح كننده چربي لبه پلك (ميبومينيت) باعث ايجاد شالازيون هاي مكرر مي شود. در اين حالت كنترل اين بيماري ها توسط چشم پزشك به جلوگيري از عود شالازيون كمك مي كند

رتينيت پيگمانتوزا(Retinitis Pigmentosa)

 

بيماري RP يا retinitis pigmentosa چيست؟
رتينيت پيگمانتر يا RP به دسته اي از بيماري هاي غير شايع چشمي گفته مي شود كه در آنها سلول هاي استوانه اي rod photoreceptor شبكيه با يا بدون سلولهاي مخروطي cone photoreceptor درگير مي شوند. اگر چه اين بيماري با مرور زمان پيشرفت مي كند اما سير پيشرفت اين بيماري در افراد مختلف متفاوت است. شيوع آن در آمريكا 5000/1 نفر است.
اين بيماري شايعترين علت شب كوري است.

علل اين بيماري كدامند؟
رتينيت پيگمانتر يك بيماري ارثي است كه به صورت هاي مختلف
(autosomal recessive, autosomal dominant, X-linked) به ارث مي رسد. نوعي از آن كه به صورت منفرد و بدون سابقه فاميلي مشاهده است نيز ديده مي شود.

علائم بيماري كدامند؟
دربعضي از مواقع علائم اين بيماري خود را از سنين كودكي نشان مي دهند ولي در اغلب اوقات تا شروع دوران بزرگسالي اين بيماري علائم چنداني ندارند. علائم اين بيماري عبارتند از:

·       كاهش ديد در شب و يا نور كم (شب كوري)nyctalopia

·       كاهش ديد محيطي كه باعث ديد تونلي يا tunnel vision مي شود.

·       در بعضي از انواع RP و در موارد پيشرفته كاهش ديد مركزي نيز ديده مي شود.

علامتي كه ممكن است در هنگام معاينه ته چشم توسط چشم پزشك ديده شود، مشاهده خطوط سياه در شبكيه است.

تشخيص اين بيماري چگونه انجام مي شود؟

·       معاينه باليني

·       انجام پريمتري براي بررسي ديد محيطي

·       ارزيابي فعاليت سلول هاي بينائي با استفاده از ERG

درمان اين بيماري كدام است؟
در شرايط كنوني درمان خاصي براي اين بيماري وجود ندارد اما مراقبت هاي زير مي تواند به بيمار كمك كند.

·       استفاده از عينك هاي آفتابي كه باعث محافظت شبكيه در مقابل اشعه ماوراي بنفش ميشود.

·       به نظر مي رسد كه استفاده از بعضي از آنتي اكسيدان ها مانند ويتامين A روند پيشرفت بيماري را كند مي كند. مطالعات اخير نشان مي دهند كه استفاده از دوز مناسب مكمل هاي ويتامين A مي تواند تا 10 سال نابينائي را به تاخير بياندازد.

·       مراجعه به يك متخصص كم بينائي و معاينه هاي منظم چشم پزشكي كه باعث تشخيص زودرس كاتاراكت و تورم شبكيه مي شود كه هر دو اين عوارض قابل درمان هستند.

·       ميكروچيپ هاي متعددي در مراحل اوليه طراحي هستند كه در آينده ممكن است در داخل شبكيه قابل كارگذاري باشند و براي درمان كوري ناشي از اين بيماري استفاده شوند.

·       پيوند سلولهاي بنيادي در مراحل اوليه تحقيقاتي قرار دارد و ممكن است در آينده نقش موثري در درمان اين بيماري داشته باشد.

عوارض اين بيماري كدامند؟
اين بيماري مي تواند باعث از بين رفتن ديد محيطي و درمواردي ديد مركزي شود. افراد مبتلا به RP در سنين پايين تري مبتلا به كاتاراكت مي شوند.

براي پيشگيري از اين بيماري چه اقدامي بايد صورت گيرد؟
مشاوره ژنتيك در مبتلايان به بيماري تا حد زيادي مي تواند مشخص كند كه آيا كودك فرد مبتلا درمعرض خطر اين بيماري هست يا خير.

تهيه و تنظيم: دكتر الهام محمدي
ويرايش علمي متن: دكتر مهدي بهنيا، فوق تخصص شبكيه

منابع:

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001029.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Retinitis_pigmentosa

http://www.allaboutvision.com/conditions/retinapigment.htm

http://www.healthsystem.virginia.edu/uvahealth/adult_eye/retin.cfm

http://www.eyeassociates.com/images/understanding_the_visual_problem1.htm

http://www.rpsa.org.za/retinitis.htm

http://www.bbc.co.uk/health/conditions/retinitispigmentosa1.shtml

http://www.merck.com/mmhe/sec20/ch234/ch234e.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Nyctalopia

 

 

نیستاگموس

 

به حرکات غير ارادي و ريتميک چشمي گفته مي شود که داراي يک فاز رفت و يک فاز برگشت است. اين حرکات افقي، عمودي يا چرخشي هستند.

هدف اوليه از بررسي چشمي اين بيماران، تشخيص موارد اکتسابي است که به علت يک اختلال سيستم عصبي ايجاد شده و بايد بلافاصله بررسي ها و اقدامات لازم درماني صورت گيرد. اما در بيشتر افرادی که نيستاگموس دارند، اين مشکل مادرزادي است (که يا حسي است يا حرکتي). نيستاگموس حسي بر روي يک بيماري زمينه­اي چشم (با کاهش شديد بينايي از ابتداي تولد) ايجاد مي شود. از جمله اين بيماري ها مي توان کاتاراکت (آب مروارید) وگلوکوم مادرزادي، آلبينسيم، اختلالات مادرزادي شبکيه و عصب بينايي را نام برد.در نيستاگموس حرکتي اختلال چشمي ديگري وجود ندارد و اين بيماران از قدرت بينايي خوبي برخوردار هستند.

تشخيص و درمان

علامت اصلي همان حرکات ريتميک است که در اغلب موارد با چشم غير مسلح نيز قابل تشخيص است. در برخي بيماران وجود وضعيت غيرطبيعي سر جبراني براي قرار گرفتن در وضعيتي است که کمترين ميزان نيستاگموس وجود دارد. در برخي از بيماران ممکن است همزمان با نيستاگموس، انحراف چشم نيز وجود داشته باشد.

علاوه بر علايم فوق، در موارد حسي ساير علايم بيماري زمينه اي چشمي نيز قابل تشخيص هستند. در مواردي که شک به بيماري زمينه اي سيستم عصبي وجود دارد، بررسي هاي لازم در اين زمينه بايد انجام شده و کودک سريع تر به متخصص مغز و اعصاب معرفي شود.

در بيماران مبتلا به نيستاگموس در صورت وجود مشکلات زمينه اي چشمي قابل حل، در ابتدا بايد آن ها را درمان کرد و در صورت وجود عيب انکساري بايد آن را اصلاح کرد. براي درمان نيستاگموس مي توان از عينک هاي منشوري سود برد. درمان جراحي نيستاگموس به منظور اصلاح وضعيت غير طبيعي سر، اصلاح انحراف چشم احتمالي همراه و کاهش شدت و دامنه نيستاگموس است که انواع مختلف روش هاي جراحي براي اين منظور وجود دارد. بايد توجه داشت که هيچ کدام از روش­هاي فوق قادر به از بين بردن کامل نيستاگموس نيستند.

انحراف چشم (استرابيسم)

استرابيسم چيست؟
استرابيسم نوعي مشكل چشمي است كه در آن چشم ها وضعيت ناهمگوني نسبت به يكديگر داشته و نگاه آنها به جهات مختلف است. اين ناهمگوني ممكن است واضح بوده و يا آنكه صرفاً بعضي اوقات وجود داشته باشد. در حاليكه يك چشم مستقيماً به سمت جلو نگاه مي­كند چشم ديگر به سمت داخل، خارج، بالا و يا پايين چرخيده است. چشم چرخيده بعضي اوقات به وضعيت اصلي و مستقيم برگشته و بر عكس چشم مستقيم از موقعيت خود خارج مي­شود.

استرابيسم در ميان گروه سني اطفال مشكل شايعي بوده و در حدود 4% كودكان ديده مي­شود ولي ممكن است زمان بروز آن در سنين بالاتر نيز باشد. شيوع آن در پسر و دختر به يك نسبت بوده و گاهي ابتلا فاميلي دارد. با اينحال، بعضي از مبتلايان سابقه چنين مشكلي را در فاميل خود ذكر نمي­كنند.

بينايي و مغز

ادامه نوشته

رتينوپاتي (مشكلات شبكيه) در نوزادان نارس

رتينوپاتي (مشكلات شبكيه) در نوزادان نارس (Retinopathy of Prematurity - ROP) كه به آن Retrolental Fibroplasia نيز گفته مي شود مي تواند سبب كوري شود. اين بيماري در گذشته ناشي از استفاده از مقادير زياد اكسيژن در دستگاه هايي بود كه نوزادان نارس در آنها نگهداري مي شدند ولي امروزه با پيشرفت در روش هاي نگهداري از نوزادان نارس، بروز اين بيماري كمتر شده است. عواملي كه نوزاد را در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به رتينوپاتي قرار مي دهند كم بودن وزن هنگام تولد (كمتر از 1.5 كيلوگرم) و زايمان زودرس (هفته 26 تا 28) هستند.

درد كودكان نارس رشد و تكامل عروق خوني شبكيه دچار اشكال بوده و عروق خوني غير طبيعي شروع به رشد مي كنند. مشكل رشد عروق غير طبيعي كه به آن نئوواسكولاريزاسيون نيز مي گويند اين است كه اكسيژن كافي به شبكيه نمي رسانند.

رتينوپاتي در نوزادان نارس بسته به شدت بيماري به 5 درجه تقسيم مي شود. پيشرفت بيماري به درجات آخر مي تواند سبب ايجاد زخم در شبكيه و عوارضي نظير جدا شدگي شبكيه، خونريزي زجاجيه، انحراف چشم، و تنبلي چشم شود. بسياري از نوزادان مبتلا به رتينوپاتي دچار نزديك بيني خواهند شد.

علائم و نشانه ها

از آنجا كه نوزاد نمي تواند علائم خود را بگويد والدين، متخصص كودكان و نوزادان و چشم پزشك بايد متوجه عوامل خطري كه احتمال ابتلا به اين بيماري را زياد مي كنند باشند. اين عوامل عبارتند از:

• كم بودن وزن هنگام تولد (1.5 كيلوگرم يا كمتر)
• نياز به اكسيژن در هفته اول پس از تولد
• وجود مشكلي در سلامتي نوزاد بلافاصله پس از تولد

كودكاني كه در نوزادي به اين بيماري مبتلا شده اند بايد از نظر علائم زير كه ممكن است نشانه هايي از ابتلا باشند مورد توجه قرار گيرند:

• نگه داشتن اجسام نزديك چشم
• مشكل در ديدن فاصله دور
• بستن و تنگ گردن يك چشم
• بي ميلي نسبت به استفاده از يك چشم
• ضعف ديد (كه قبلاً توسط پزشك تشخيص داده نشده)
• افت ناگهاني ديد
• انحراف چشم

تشخيص و درمان

نوزاداني كه ريسك ROP دارند بايد در هفته 4 تا 6 پس از تولد معاينه چشم پزشكي شوند. چشم پزشك ابتدا با استفاده از قطره هاي گشاد كننده، مردمك را باز كرده و سپس با استفاده از افتالموسكوپ شبكيه را مي بيند. در حين معاينه پدر يا مادر بايد كودك را نگه دارند. صرف نظر از اينكه بيمار به درمان نياز داشته باشد يا خير بايد مجدداً در فواصلي كه چشم پزشك مشخص مي كند تحت معاينه قرار گيرد. معاينات دوره اي براي مشخص كردن اينكه پيشرفت بيماري متوقف شده يا خير و اينكه به درمان نياز وجود دارد يا خير لازمند.

درمان

بعضي از كودكاني كه بيماريشان در حد درجه 1 يا 2 است بدون درمان بهبود مي يابند. در موارد ديگر، در صورتيكه بيمار علائم بيماري درجه 3 يا بالاتر را نشان دهد درمان لازم است. براي جلوگيري از انتشار عروق غير طبيعي ممكن است مناطقي از شبكيه را با روشي بنام كرايوتراپي درمان كنند. در اين روش قسمت هايي از شبكيه منجمد مي شود. ليزر هم ممكن است بدين منظور استفاده شود. در هر دو روش زخم هاي دائمي در قسمت هاي محيطي شبكيه باقي مي ماند ولي در اغلب موارد اين روش هاي درماني در حفظ ديد مركز بيمار موفقند.

خونريزي داخل زجاجيه

مايع زجاجيه مايع ژله مانند و بدون عروق و شفافي است كه 3/2 خلفي فضاي كره چشم را اشغال مي كند و در بزرگسالان ميزان آن حدود 4 ميلي ليتر است. 99% آن از آب و 1% باقيمانده از كلاژن و هيالورونيك اسيد تشكيل يافته است.
خونريزي داخل زجاجيه در اغلب موارد نه به دليل خونريزي مستقيم در داخل زجاجيه كه يك بافت بدون عروق است بلكه در نتيجه خونريزي عروق شبكيه يا لايه عروقي زير آن( كوروئيد) اتفاق مي افتد. گاهي اوقات خونريزي در داخل عنبيه نيز مي تواند منجر به خونريزي داخل زجاجيه شود.
اين خونريزي معمولا" در افراد بالاي 50 سال ديده مي شود اما ممكن است در هر سني اتفاق بيافتد.

علائم:

1- تاري ديد ناگهاني

2- جرقه هاي نوراني

3- مگس پران

4- كوري ناگهاني

علت:
اين مشكل مي تواند علل متفاوتي داشته باشد اما شايع ترين علل آن عبارتند از:

1- رتينوپاتي ديابتي همراه با رگ زائي(proliferative diabetic retinopathy): شايع ترين علت خونريزي خود به خودي داخل زجاجيه است. زيرا در ديابت عروق جديدي در چشم رشد مي كنند كه اين عروق شكننده بوده و مستعد خونريزي مي باشند.

2- جدا شدگي پرده شبكيه و سوراخ شبكيه retinal tear ممكن است كه باعث پارگي يكي از عروق شبكيه شده و در نتيجه ايجاد خونريزي داخل زجاجيه كند.

3- جداشدگي خلفي پرده زجاجيه( جدا شدن زجاجيه از رتين) كه در ميان سالي و بعد از آن شايع است مي تواند باعث پارگي يكي از عروق شبكيه شده و در نتيجه ايجاد خونريزي داخل ويتره كند.

4- انسداد وريد مركزي رتين يا شاخه هاي آن مي تواند باعث خونريزي داخل ويتره شده و به خصوص در بيماران مبتلا به ديابت يا فشار خون بالا شايع است.

5- ضربه هاي چشمي مانند shaken baby syndrome

تشخيص:
لازم است كه معاينه هر دو چشم صورت گيرد، زيرا معاينه چشمي كه درگير نيست مي تواند پزشك را در مورد كشف علت كمك كند.

1- اندازه گيري حدت بينائي Visual acuity

2- آزمايش پاسخ مردمك به نور

3- معاينه با slit-lamp

4- معاينه ته چشم به صورت مستقيم و غير مستقيم

اقدامات تشخيصي آزمايشگاهي:
هيچ آزمايش خاصي براي تشخيص اين حالت وجود ندارد. زماني كه معاينه ته چشم به دليل خونريزي يا كدورت قرنيه يا كاتاراكت امكان پذير نباشد، انجام سونوگرافي الزامي است.

درمان:

1- معاينه توسط يك متخصص شبكيه ضروري است.

2- درمان خونريزي داخل زجاجيه بستگي به علت تشكيل دهنده آن دارد. در جداشدگي شبكيه يا سوراخ آن ليزر كرايوتراپي يا جراحي نياز است. با وجود بيماري هاي زمينه اي لازم است كه درمان هاي نگهدارنده براي بيمار ان انجام شود مانند خوابيدن به حالت نيمه نشسته براي بيمار تا جذب خونريزي.

3- به جز مواقعي كه خونريزي در نتيجه ضربه يا جداشدگي شبكيه است، پي گيري دقيق و منظم براي 1 تا 2 هفته مي تواند باعث جذب مقداري از خونريزي شود ولي برگشت ديد ممكن است چند ماه طول بكشد. مداخله جراحي به روش ويتركتومي pars plana در صورت سالم بودن ماكولا مي تواند باعث بهبود ديد شود.

4- پانسمان دو طرفه چشمها كه باعث محدوديت حركت آنها مي شود و توصيه به بيمار براي وضيعت نشسته مي تواند باعث تسريع بهبود شود.

5- روش هاي جديدي مانند مايع كردن لخته يا هموليز كردن ( با امواج اولترا سوند يا ايمونو گلوبولين آنتي Rh) يا فاگوسيتوز با استفاده از اينتر لوكين 1 داخل ويتره وجود دارد كه عمدتا" در مراحل تحقيقاتي هستند و اثر بخشي آنها هنوز ثابت نشده است.

پيش آگهي:
بسته به علت زمينه اي دارد. پيش آگهي خونريزي داخل ويتره در بيماران ديابتي يا افرادي كه دچار تغييرات ناشي از سن شبكيه هستند ضعيف است. در مواردي كه خونريزي داخل زجاجيه به دليل پارگي شبكيه اتفاق افتاده است مداخله زود هنگام مي تواند باعث بهبود پيش آگهي شده و در صورتي كه اقدام درماني با تاخير صورت پذيرد عمدتا" پيش آگهي مطلوبي وجود نخواهد داشت.

نكته مهم: خونريزي داخل زجاجيه همواره ناشي از يك بيماري مهم است بنابراين هميشه بايد جدي گرفته شده و در اسرع وقت مورد بررسي و درمان قرار گيرد

مگس پران و جرقه (Floaters and Flashes)

آيا هرگز برايتان پيش آمده است كه هنگام خيره شدن به يك زمينه صاف (مثلاً يك كاغذ سفيد يا آسمان آبي) متوجه ذرات كوچك غبار مانندي شويد كه جلوي چشمتان بالا و پايين مي‌روند و هرچه پلك مي‌زنيد باز هم مثل يك سايه كوچك در جلوي چشمتان قرار دارند؟ اين سايه‌هاي مزاحم را اصطلاحاً مگس پران مي‌گويند. معمولاً با حركت دادن چشم مگس‌پران هم حركت مي‌كند اما چون جهت حركت آن در خلاف جهت حركت چشم مي‌باشد نمي‌توان آن را با چشم تعقيب كرد.

مگس‌پران چيست؟
مگس‌پران در حقيقت سايه كدورت‌هاي موجود در مايع زجاجيه است كه روي شبكيه مي‌افتد و به صورت يك سايه تيره ديده مي‌شود. اين كدورت‌ها ممكن است ناشي از چسبندگي و ضخيم شدن رشته‌هاي زجاجيه، جمع شدن سلول‌هاي التهابي در زجاجيه و يا خونريزي در داخل چشم باشد.

زجاجيه چيست؟

ادامه نوشته