راه اسپاینوتالامیک
صفحه راه نخاعی-تالاموسی (Spinothalamic tract) که در سایت ویکی پدیا (Wikipedia) ایجاد کردم:
راه نخاعی-تالاموسی یا راه اسپاینوتالامیک یک راه حسی در دستگاه عصبی مرکزی است که پیامهای حسی را از نخاع به طرف تالاموس و قشر مخ انتقال میدهد. [۱] [۲] این راه همانند راه ستون پشتی-نوار داخلی (دستگاه ستون خلفی-لمنیسکوس داخلی) یک راه صعودی است. [۳] راه نخاعی-تالاموسی ازنظر تکاملی نسبت به راه ستون پشتی قدیمی تر است. [۳] به راه نخاعی-تالاموسی، دستگاه جلویی جانبی (قدامی جانبی) نیز گفته میشود که بیانگر دو راه اسپاینوتالامیک قدامی و جانبی است. پیامهای حسی مربوط به تنه و اندامها ازطریق اعصاب نخاعی به نخاع و تالاموس راه یافته که درنهایت به قشر مغز میروند. [۴]
تصویر زیر:
محتویات[نهفتن]
|
حسها در راه نخاعی-تالاموسی
راه نخاعی-تالاموسی، حسهای مختلفی از اندامهای فوقانی، تحتانی و تنه را که نیازی به تعیین دقیق ناحیه و درجات ظریف اختلاف شدت ندارند، منتقل میکنند. انواع حسها در راه نخاعی-تالاموسی (راه اسپاینوتالامیک) عبارتنداز: [۱]
- درد
- حرارت که شامل گرما و سرما است
- لمس و فشار خام (غیر دقیق)
- خارش و قلقلک
- حسهای جنسی
مسیر آناتومیکی
راه نخاعی-تالاموسی در انتقال پیامهای حسی از اندامهای فوقانی، تحتانی و تنه به تالاموس نقش دارد. فیبرهای نخاعی-تالاموسی بیشتر از تیغههای I، IV، V و VI نخاعی منشاء میگیرند. [۱]
سه درجه نورون در مسیر اسپاینوتالامیک وجود دارند: [۲]
- نورون اول: جسم سلولی این نورونها در گانگلیون ریشه خلفی نخاع قرار دارد که آکسون آنها به شاخ خلفی نخاع میروند. [۲]
- نورون دوم: نورون دوم یک نورون نخاعی-تالاموسی است که پس از سیناپس با نورون اول در شاخ خلفی به طرف دیگر نخاع رفته که آکسون آن به تالاموس ختم میگردد. [۲]
- نورون سوم: این نورون از هسته تالاموس شروع شده که آکسون آن به سمت قشر مغز در ناحیه پشت شیار مرکزی رولاندو میرود. [۲] نورونهای سوم از تالاموس به نواحی قشر حسی پیکری اولیه (SI) و حسی پیکری ثانویه (SII) سیر میکنند. [۴]
بخشی از پیامهای اعصاب نخاعی به طور مستقیم از نخاع به تالاموس نمیروند، بلکه ابتدا به تشکیلات مشبک در ساقه مغزی رفته (یعنی ازطریق راه نخاعی-مشبکی یا اسپاینورتیکولار) و سپس به تالاموس میروند. [۲] [۱] [۴]
آورانهای احشایی
آورانهای احشایی نخاعی (مثلا از قلب، معده، کلیه و روده) که همراه با دستگاه عصبی خودکار (سیستم اتونوم) هستند، ازطریق راه نخاعی-تالاموسی منتقل میشوند. به دلیل همراهی آورانهای احشایی با دستگاه عصبی خودکار، این آورانها ممکن است به غلط به عنوان آورانهای خودکار نامیده شوند. [۴] دستگاه عصبی خودکار یک دستگاه حرکتی است نه حسی. بسیاری از آورانهای احشایی نخاعی توسط اعصاب اسپلانکنیک (سینهای، کمری و لگنی) که دارای فیبرهای عصبی سمپاتیک یا پاراسمپاتیک نیز هستند انتقال مییابند. اعصاب اسپلانکنیک سینهای و کمری دارای رشتههای پیش عقدهای سمپاتیک هستند ولی اعصاب اسپلانکنیک لگنی، حاوی رشتههای پیش عقدهای پاراسمپاتیک میباشند . [۴]
آورانهای احشایی نخاعی (از قلب، احشاء شکمی و لگنی) در شاخ خلفی نخاع پایان مییابند و به طور مستقیم با راه نخاعی-تالاموسی و راه نخاعی-مشبکی سیناپس میکنند. [۳] این آورانها، تحریکهای دردناک احشاء را انتقال میدهند. [۱]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ شادان، فرخ. ترجمه فیزیولوژی پزشکی پرفسور آرتور گایتون. انتشارات شرکت سهامی چهر
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ کوثریان، سید حسین. نوروآناتومی (کالبدشناسی سلسله اعصاب مرکزی). مؤسسه انتشارات باورداران
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ نراقی، محمد علی؛ حاجی حسینی، داود.ترجمه نوروآناتومی . انتشارات جعفری
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ میناگر،علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه نوروآناتومی پایه و کاربردی پرفسور فیتزجرالد.انتشارات دانش پژو